Wanneer heeft verpachter recht op fosfaatrechten van pachter?

Blog

Schenkeveld Advocaten - koeienwei

Als er niets is afgesproken zijn de fosfaatrechten van de pachter. In dit blog bespreek ik onder welke voorwaarden de verpachter toch aanspraak kan maken op de fosfaatrechten van de pachter.

Wat zijn fosfaatrechten?

Vanaf 1 januari 2018 geldt een stelsel van fosfaatrechten, waardoor het voor een melkveehouder verboden is om in een kalenderjaar meer fosfaat met het melkvee te produceren dan het aan het bedrijf toegekende aantal fosfaatrechten. U kunt hierover meer lezen in mijn blog “Is verhoging van uw fosfaatrechten in het nieuwe stelsel mogelijk?”.

Fosfaatrechten toegekend aan bedrijf van de pachter

Fosfaatrechten zijn gekoppeld aan het melkveebedrijf dat op 2 juli 2015 melkvee hield. In een pachtrelatie is dit meestal de pachter, zodat de fosfaatrechten doorgaans door RVO bij beschikking aan de pachter worden toekend. Hiermee is nog niet gezegd dat de verpachter geen enkele aanspraak kan maken op deze fosfaatrechten.

De verdeling van fosfaatrechten volgens het Pachthof

In lopende pachtovereenkomsten zijn meestal geen afspraken gemaakt over de vraag aan wie de fosfaatrechten toekomen als de pacht wordt beëindigd. Voor deze situatie heeft het Pachthof in 2019 spelregels gegeven. In mijn blog “Fosfaatrechten zijn van de pachter of toch niet?” wordt op deze spelregels ingegaan. De spelregels komen op het volgende neer:

Hoofdregel:
De fosfaatrechten komen in beginsel alleen toe aan de pachter.

Uitzondering:
De pachter is alleen verplicht tot overdracht van fosfaatrechten aan de verpachter indien:

  • er op 2 juli 2015 (peildatum stelsel fosfaatrechten) tussen hen een reguliere pachtovereenkomst of een geliberaliseerde pachtovereenkomst bestond die bij het aangaan 12 jaar of langer duurt; en
  • er sprake is van een pacht van een hoeve, pacht van minimaal 15 hectare grond of pacht van een gebouw dat specifiek is ingericht voor de melkveehouderij.

Toerekening aan gebouwen, grond en aan het gepachte

Als aan deze voorwaarden wordt voldaan, dan geldt dat de fosfaatrechten voor 50% worden toegerekend aan de gebouwen en voor 50% aan de grond die de pachter op 2 juli 2015 ten behoeve van het vee ten dienste stonden en naar evenredigheid worden toegerekend aan het gepachte.

Verpachter betaalt waardevergoeding aan pachter

Wanneer de pachter verplicht is de fosfaatrechten bij einde pacht over te dragen, dient de verpachter 50% van de marktwaarde van de fosfaatrechten op de datum van de beëindiging van de pachtovereenkomst aan de pachter te vergoeden.

Verpachter hoevepacht heeft recht op fosfaatrechten

De rechtbank Midden-Nederland heeft de spelregels in een uitspraak van 23 december 2020 toepast op een hoevepacht, die in 2000 was aangegaan en door partijen in 2017 (voordat de fosfaatrechten waren ingevoerd) was beëindigd. Volgens de rechtbank wordt voldaan aan de voorwaarden en heeft de verpachter recht op overdracht van de fosfaatrechten van de pachter tegen vergoeding aan de pachter van 50% van de marktwaarde van de fosfaatrechten per einde van de pacht.

Pachtovereenkomst hoeft niet op 1 januari 2018 te bestaan

Dat de pacht al in 2017 was beëindigd staat hier niet aan in de weg. Volgens de rechtbank  geldt alleen de voorwaarde dat op 2 juli 2015 er een pachtovereenkomst bestond. Niet vereist is dat de pachtovereenkomst nog bestond tussen 2 juli 2015 en 1 januari 2018, de dag waarop de fosfaatrechten zijn ingevoerd.

Investeringen in melkquotum niet van belang

De aanspraken van de verpachter op de fosfaatrechten zijn volgens de rechtbank ook niet afhankelijk van de vraag welke partij heeft geïnvesteerd in het per 1 april 2015 afgeschafte melkquotum. Het stelsel van fosfaatrechten is een nieuwe Nederlandse regeling, welke het Europese stelsel van melkquota niet één op één heeft vervangen. In deze zaak moest de pachter, die in het verleden het melkquotum had gekocht, daarom toch de fosfaatrechten  overdragen aan de verpachter.

Heeft u vragen over pacht en fosfaatrechten?

Vraagt u zich af of u recht heeft op fosfaatrechten? Of wilt u hierover duidelijke afspraken maken in de bestaande of nieuwe pachtovereenkomst? Neemt u gerust contact op met een van onze advocaten pachtrecht.