Wet open overheid (Woo) voor het eerst toegepast

Wat is de Wet open overheid (Woo)?

Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid in werking getreden. Deze wet is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en regelt het recht van burgers op informatie van de overheid. Op 2 september 2022 is door de Rechtbank Midden-Nederland voor het eerst uitspraak gedaan over toepassing van de Woo waarbij zij ingaat op enkele bijzondere aspecten van de Woo.

Wat was er aan de hand?

Betrokkene heeft op 4 augustus 2021 op grond van de toen nog geldende Wob verzocht om stukken van een hoorzitting van 12 april 2021 over een bezwaarprocedure van betrokkene in het kader van een ander Wob-verzoek. Betrokkene heeft verzocht om openbaarmaking van i) de geluidsopnamen van de hoorzitting, ii) het verslag van de hoorzitting en iii) het advies van de commissie bezwaarschriften in die zaak. Het verzoek was gericht aan de Commissie bezwaarschriften van de gemeente Utrechtse Heuvelrug (Commissie).

Bij besluit van 11 februari 2022 heeft de Commissie enkel de geluidsopnamen openbaar gemaakt. Bij beslissing op bezwaar van 4 juli 2022 is dat besluit gehandhaafd. Volgens de Commissie is van de hoorzitting geen verslag gemaakt. Daarnaast is volgens de Commissie het advies doorgestuurd naar het college van Utrechtse Heuvelrug, waardoor het college dient te beslissen over openbaarmaking van het verzoek.

Betrokkene ging tegen de beslissing op bezwaar in beroep.

Woo terecht toegepast

De rechtbank stelt eerst vast dat de Commissie terecht de Woo heeft toegepast bij de beslissing op bezwaar, omdat de Woo niet in overgangsrecht voorziet en dus onmiddellijke werking heeft.

De rechtbank oordeelt vervolgens dat de Commissie het verslag terecht niet heeft openbaar gemaakt. Volgens de rechtbank is er op grond van de Woo geen verplichting om gegevens te vervaardigen en openbaar te maken die niet in bestaande documenten zijn neergelegd.

Een ander punt dat aan de orde kwam was het advies van de Commissie. De rechtbank is van oordeel dat het advies nog steeds bij de Commissie als verantwoordelijk bestuursorgaan berust. In het geval de Commissie feitelijk niet meer beschikt over het advies, dan zou de Commissie dat kunnen opvragen bij het bestuursorgaan waar het advies wel ligt. Het doorsturen van het openbaarmakingsverzoek is volgens de rechtbank dan ook niet aan de orde.

Het betoog van de Commissie dat het advies alleen in samenhang met een daaropvolgend besluit van het college kan worden gelezen, wordt door de rechtbank gepasseerd als een ongeldige reden om het openbaarmakingsverzoek door te zenden. Volgens de rechtbank berust de eventuele plicht tot openbaarmaking nog steeds bij de Commissie.

Ter zitting is uiteindelijk gebleken dat het college het advies heeft openbaar gemaakt, waardoor betrokkene geen procesbelang meer heeft.

Wat laat deze uitspraak zien?

Net als op grond van de Wob is een op basis van een gemeentelijke verordening ingestelde commissie voor de bezwaarschriften een bestuursorgaan in de zin van de Woo. Daarmee kan een Woo-verzoek zich ook richten op een dergelijke commissie. Nieuw is de mogelijkheid om documenten die bij een bestuursorgaan behoorden te berusten, maar bij een ander liggen, te vorderen van die ander. Desnoods onder oplegging van een last onder dwangsom.

Nog vragen?

Heeft u nog vragen over deze uitspraak of heeft u vragen over de Woo, neem dan contact op met een van onze specialisten overheidsrecht.