Wat betekent het voorstel Klimaatakkoord voor de landbouw?

Op 10 juli 2018 is door de heer Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad, het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord gepresenteerd. Wat betekent dit voorstel voor de agrarische sector?

Waarom is er een voorstel voor hoofdlijnen van het Klimaatakkoord gepresenteerd?

In het Klimaatakkoord van Parijs is in 2015 afgesproken dat de opwarming van de aarde wordt beperkt tot minder dan 2℃ ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Het streven daarbij is om de opwarming beperkt te houden tot 1,5℃. Om dit te bereiken moet er nog heel wat gebeuren. Om deze reden heeft de Minister opdracht gegeven om een toekomstbestendig klimaatbeleid te formuleren.

Klimaatbeleid Nederland
In Nederland moet de CO2 uitstoot in 2030 met tenminste 49% ten opzichte van de de broeikasgassen in 1990 worden teruggedrongen.

Sectortafels
Om in Nederland klimaatbeleid te formuleren wat aan deze doelstelling voldoet, zijn er op verzoek van Minister Wiebes ondermeer sectortafels ingesteld. Deze sectortafels zijn onderverdeeld in een sectortafel elektriciteit, de sectortafel gebouwde omgeving, de sectortafel industrie, de sectortafel landbouw en landgebruik en de sectortafel mobiliteit.

Voorstel hoofdlijnen klimaatakkoord
Al deze sectoren geven aan op welke wijze kan worden bijgedragen aan de beperking van de opwarming van de aarde door het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen. Dit is vastgelegd in het rapport Voorstel voor de Hoofdlijnen van het klimaatakkoord.

Afspraken agrarische sector: landbouw en landgebruik

De sectortafel landgebruik en landbouw is van oordeel dat de klimaatopgave gezien wordt als een katalysator voor vernieuwing. De taakstelling van 3,5 Mton-CO2 equivalent emissiereductie is haalbaar. Wel zijn hiervoor investeringen nodig van € 2 tot € 4 miljard.

Er is afgesproken dat er een transitie naar een internationaal concurrerende agrofoodsector dient plaats te vinden die met innovatieve methoden bijdraagt aan een duurzame voedselvoorziening. Emissies van broeigassen worden tot een minimum beperkt en CO2 wordt vastgelegd in bodems en vegetatie.

Reductie methaanemissie
Er dient een reductie te worden behaald voor de methaanemissie in de veehouderij van tenminste 1.0 Mton CO2-equivalent in 2030 in de veehouderij.

Warme sanering varkenshouderij
Dit gebeurt ondermeer door een warme sanering van de varkenshouderij. Dit betekent dat de varkensrechten worden opgekocht, stalaanpassingen worden doorgevoerd en innovaties en mestverwaarding worden toegepast. Dit zorgt voor een reductie van 0,3 Mton.

Ketenaanpak melkveehouderij
Daarnaast vindt een ketenaanpak melkveehouderij plaats waarbij klimaatprestaties op individueel bedrijfsniveau worden gemeten en stalaanpassingen en diervoeraanpassingen wat ook eenemissiereductie zal opleveren. Dit zorgt voor een reductie van 0,8 Mton.

Lachgas
Daarnaast zal lachgas worden gereduceerd dit zorgt voor een reductie van 0,2 Mton.

Landgebruik

Ook voor het landgebruik zijn afspraken gemaakt om een reductie van 1,8-2,0 Mton te bereiken.

Veenweidegebieden
In de veenweidegebieden zal een gebiedspecifieke aanpak plaatsvinden gericht op realisatie van emissiereductie van 1Mton CO2 op zo mogelijk ruim 80.000 ha in 2030. Dit vindt plaats in samenspraak met de betrokken partijen onder regie van de provincies (reductie 1,0 Mton). Dit kan bijvoorbeeld plaatsvinden door vernatting.

Koolstofvastlegging
Daarnaast is het idee om koolstofvastlegging in landbouwbodems te laten plaatsvinden. Door vastlegging van de organische stof in de bodems, minder bodemberoering, betere bemestingstechnieken en minder kunstmest vindt emissiereductie in akkerbouw en graslandproducten plaats (reductie 0,5 Mton).

Vastlegging CO2 in de natuur
Ook wordt CO2 vastgelegd in de natuur doordat meer gebruik wordt gemaakt van duurzaam (inlands) hout in de bouw, en klimaatslimmer beheer van de huidige bossen (reductie 0,3-0,5 Mton).

Energie

Daarnaast is ook gekeken naar de wijze waarop gebruik kan worden gemaakt van energie. Hierbij is de ambitie om een reductie plaats te vinden van 1,8 Mton.

Glastuinbouw
Er staat in het akkoord opgenomen dat de glastuinbouw naar innovatie streeft met inzet van geothermie en Het Nieuwe Telen en inpassing in de regionale energienetwerken. De Kas zal als energiebron gebruikt moeten worden. De kassen zullen gemoderniseerd moeten worden en er dient een gebiedsaanpak plaats te vinden. Daarnaast kunnen de teeltomstandigheden worden aangepast en de teeltpraktijk en/of kunnen meer klimaatrobuuste gewassen worden ontwikkelend om een minimaal gelijke en zo mogelijk hogere gewasproductie te behalen. Hierdoor dient een emissiereductie van 1,8 Mton in 2030 plaats te vinden en een klimaatneutrale sector in 2040.

Landbouwvoertuigen
Bij de landbouwvoertuigen dient energiebesparing plaats te vinden door landgebruiksmaatregelen aangevuld met gerichte innovatie op dieselvervangende technieken.

Duurzame energie
De duurzame energie dient te worden uitgebreid door duurzame opwekking uit wind, zon en lokale biomassa in de landbouwsectoren op voorwaarde van zorgvuldige ruimtelijke afwegingen en maatschappelijk draagvlak.

Voedsel

Het streven is om een klimaatvriendelijke voedselconsumptie te laten plaatsvinden. Er dient een halvering van de voedselverspilling bij de consument in 2030 teweeg worden gebracht en een verschuiving in de verhouding dierlijk en plantaardig eiwit in het dieet. Het is de bedoeling dat er meer groenten en fruit wordt gegeten.

Voorstel

Uit het voorstel blijkt dat de ambitie hoger is dan de taakstelling. De ambitie is een emissiereductie van 4,9 -5,1 Mton en de taakstelling is 3,5 Mton. Het is uiteindelijk aan de politiek om het voorstel te implementeren. Het is het idee dat in de tweede helft van 2018 zal worden toegewerkt naar een solide pakket van maatregelen en afspraken.

Advies

Het Voorstel voor het Klimaatakkoord is breed gedragen. Vaststaat dat er aanpassingen in de landbouwsector plaats dienen te vinden zodat Nederland kan voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. Het kan raadzaam zijn om in te spelen op de maatregelen die naar verwachting worden ingevoerd.

Mocht u hierover advies willen hebben dan kunt u contact opnemen met een van onze specialisten agrarisch recht.