Pachter mag fosfaatrechten tussentijds overdragen
Lang is getwijfeld of een pachter tijdens de pacht zonder toestemming van de verpachter fosfaatrechten mag overdragen. Dit zou mogelijk een tekortkoming van de pachter opleveren. Het Pachthof Arnhem-Leeuwarden heeft hierover onlangs duidelijkheid verschaft.
Aanspraken fosfaatrechten bij einde pacht
Fosfaatrechten zijn verhandelbare productierechten, waaraan een economische waarde is verbonden. In 2019 heeft het Pachthof Arnhem-Leeuwarden al geoordeeld dat de fosfaatrechten in beginsel alleen aan de pachter toekomen en dat de verpachter bij het einde van de pacht slechts onder voorwaarden aanspraak kan maken op overdracht van de fosfaatrechten. Daarover kunt u meer lezen in het artikel Fosfaatechten zijn van de pachter of toch niet?
Tussentijds overdragen toegestaan?
Dient de pachter steeds dezelfde rechten aan te houden of mag hij de fosfaatrechten, inclusief het toekomstig aandeel van de verpachter hierin, wel tussentijds overdragen? In hoeverre levert een tussentijdse overdracht van fosfaatrechten zonder toestemming van de verpachter een tekortkoming onder de pachtovereenkomst op, die voor de verpachter een opstap kan zijn om de pacht te beëindigen?
Op deze vragen heeft het Pachthof Arnhem-Leeuwarden onlangs meer duidelijkheid gegeven (https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:GHARL:2020:8518 ). Het tussentijds overdragen van fosfaatrechten zonder toestemming van de verpachter levert in beginsel geen tekortkoming op. Dit is dus geen reden voor ontbinding van de pacht. De pachter is niet tot meer gehouden dan het ter beschikking stellen van fosfaatrechten aan het einde van de pacht. Omdat fosfaatrechten vrij verhandelbaar zijn, kan de pachter tussentijds nieuwe rechten kopen als dat nodig is om bij het einde van de pacht over voldoende rechten te beschikken.
Omdat het Pachthof spreekt van “in beginsel”, is het overigens niet helemaal uitgesloten dat een tussentijdse overdracht van fosfaatrechten toch een tekortkoming van de pachter kan opleveren. Het Pachthof overwoog in deze zaak, dat de feiten zich afspeelden voordat het Pachthof in 2019 meer duidelijk gaf over aan wie de fosfaatrechten in een pachtrelatie toekomen. Pachter en verpachter konden destijds met deze nieuwe spelregels nog geen rekening houden. Een tussentijdse overdracht van de fosfaatrechten werd de pachter mede daarom niet aangerekend.
Het is maar de vraag of een pachter, die weet dat de verpachter bij einde pacht aanspraak kan maken op een deel van zijn fosfaatrechten, onder alle omstandigheden vrij uit gaat als hij deze rechten tussentijds verkoopt. Wat nu als een pachter zich blijft verzetten tegen een beëindiging van de pacht, maar de fosfaatrechten in de tussentijd heeft overgeheveld naar een gelieerde partij? Uitgangspunt is ook hier, dat de fosfaatrechten van de pachter zijn en hij dus in beginsel vrij is deze over te dragen. Met de woorden “in beginsel” lijkt het Pachthof wel ruimte te laten voor bijzondere omstandigheden die kunnen meebrengen dat een tussentijdse overdracht niet altijd door de beugel kan.
Bent u een pachter of verpachter? Heeft u vragen over pacht of fosfaatrechten? Neem dan contact op met onze advocaten pachtrecht.