Schade aan kabels en leidingen: Wie is aansprakelijk?

Blog

De Hoge Raad heeft op 25 mei jl. een belangrijk arrest gewezen over de aansprakelijkheid van de grondwerker en de eventuele eigen schuld aan de zijde van de netwerkbeheerder, in gevallen waarbij door grondwerkzaamheden schade wordt aangericht.

Graafschade

Voor de problematiek omtrent graafschade is dit arrest richtinggevend. Dat is ook het expliciete oogmerk van de Hoge Raad. Bijzonder aan dit arrest is dat de Hoge Raad aangeeft dat zij de praktijk hierover richtlijnen inzake de zorgplicht van de grondwerker wil meegeven.

Aansprakelijkheid voor graafschade

De grondslag voor de aansprakelijkheid voor schade aan kabels en leidingen is de onrechtmatige daad. Meer in het bijzonder gaat het dan om de zorgvuldigheid die de grondwerker en de netbeheerder in acht moeten nemen voor en tijdens de graafwerkzaamheden. De wettelijke regelgeving staat in de WIBON, de Wet Informatie-uitwisseling Bovengrondse en Ondergrondse Netten en netwerken, en het daarop gebaseerde besluit BIBON.

Zorgvuldigheid bij het graven

Deze regelgeving legt aan de grondwerker de verplichting op om “zorgvuldig te graven”, waarbij drie voorschriften expliciet naar voren komen. De grondwerker dient voorafgaand aan het verrichten van zijn werkzaamheden een melding daarvan te doen, hij moet informatie inwinnen over de specifieke ligging van de leidingen, en hij moet er voor zorgen dat die informatie daadwerkelijk op het werk aanwezig is zodat daarvan ook door de werklieden gebruik kan worden gemaakt.

Richtlijn Zorgvuldig Graafproces

De netbeheerder die zich geconfronteerd ziet met de door de grondwerker gedane melding dient met kadastrale informatie te komen op basis waarvan de grondwerker zijn werkzaamheden gaat verrichten. Een praktisch probleem daarbij is dat die gegevens onjuist of gedateerd kunnen zijn. Ontslaat dit dan de grondwerker van een eventuele aansprakelijkheid? Het antwoord is: nee. De grondwerker dient, wetende dat de werkelijke situatie niet hoeft overeen te komen met de aan hem verschafte informatie, daadwerkelijk naar de op de tekening aangegeven leidingen te zoeken en als hij ze niet vindt, dan dient hij dit bij de netwerkbeheerder te melden en nader overleg te plegen, wat overigens terug is te vinden in de Richtlijn Zorgvuldig Graafproces (van het CROW, 2008).

Damwand raakt ondergrondse leiding

In de zaak die aan de Hoge Raad werd voorgelegd, werd bij het slaan van een damwand een leiding geraakt. De grondwerker meende zorgvuldig te hebben gehandeld door na ontvangst van de tekening twee proefsleuven te hebben gegraven, waarbij de lijn die de leiding leek te volgen overeenstemde met de tekening. Dat standpunt lijkt juist, ware het niet dat de Hoge Raad de mening was toegedaan dat de grondwerker ook aandacht had moeten schenken aan het feit dat het een oude leiding betrof en dat er in het verleden al eens werkzaamheden hadden plaatsgevonden.

Normering graafschade

De Richtlijn Zorgvuldig Graafproces wordt nu door de Hoge Raad als het ware verheven tot algemene norm. De Hoge Raad signaleert namelijk dat een wettelijke normering van overheidswege op dit punt ontbreekt. De zorgplicht wordt dus belichaamd door wat er in de Richtlijn staat. Er kan van die Richtlijn worden afgeweken, maar dan moet dat dus wel overeen worden gekomen, waarbij een zorgvuldige vastlegging raadzaam is om mogelijke discussies naderhand te vermijden.

Schadeverdeling door eigen schuld

Ondanks een eventuele aansprakelijkheid zou de schade over partijen verdeeld kunnen worden als de informatieverstrekking door de beheerder tekort schiet. De Hoge Raad zegt dit in het arrest ook met zo veel woorden.

Graafschade CROW

Voor de inhoud van de Richtlijn verwijs ik naar de website van Crow waar de richtlijn verkrijgbaar is. Bij eventuele vragen en/of opmerkingen over graafschade kunt u contact opnemen met één van onze specialisten.