Moet de (hypothecaire) geldlening nog worden terugbetaald?

In een geldleningsovereenkomst staat veelal vermeld in welke termijnen het geleende bedrag terug moet worden betaald. Wat als het geleende bedrag niet wordt terugbetaald of als er geen afspraak is gemaakt over de termijn van terugbetaling? Voor het antwoord daarop is relevant of het gaat om een geldleningsovereenkomst van bepaalde of onbepaalde tijd, of er ter zekerheid van de terugbetalingsverplichting een hypotheekrecht is gevestigd en vanaf wanneer de vordering tot terugbetaling opeisbaar is. Ik licht dit toe aan de hand van de uitspraak Hof Arnhem-Leeuwarden van 19 maart 2024 (ECLI:NL:GHARL:2024:1938).

In de uitspraak gaat het om een geldleningsovereenkomst van 2010, waarin geen termijn voor aflossing van het geleende bedrag van € 20.000,- staat vermeld en geen hypotheekrecht als zekerheid is gesteld. Er is over de periode 2019 tot en met 2021 € 2.650,- afgelost.

Geldt de geldleningsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd?

In de uitspraak oordeelt het gerechtshof dat de geldleningsovereenkomst voor onbepaalde tijd geldt. Er kan volgens het gerechtshof geen andere uitleg aan de geldleningsovereenkomst worden gegeven. Partijen zijn geen termijn voor aflossing overeengekomen en hebben niet beoogd dat de aflossing binnen afzienbare termijn zou plaatsvinden. Als er wel een termijn voor aflossing in de geldleningsovereenkomst opgenomen zou staan, dan zou de geldleningsovereenkomst voor bepaalde tijd gelden. In het geval in de geldleningsovereenkomst expliciet zou staan vermeld dat deze voor onbepaalde tijd is gesloten, dan zou de geldleningsovereenkomst voor onbepaalde tijd zijn.

Wanneer is de vordering tot terugbetaling opeisbaar?

In geval van een geldlening voor bepaalde tijd is de vordering tot terugbetaling opeisbaar, zodra de overeengekomen termijn voor terugbetaling is verstreken. Dit doet zich niet in de uitspraak voor. Bij een geldlening voor onbepaalde tijd is de vordering tot terugbetaling opeisbaar, wanneer de uitlenende partij het bedrag opeist. In de uitspraak gaat het om een geldlening voor onbepaalde tijd en heeft de uitlenende partij op 20 juni 2017 nakoming van de geldleningsovereenkomst geëist.

Is de vordering tot terugbetaling verjaard?

De uitlenende partij heeft circa zeven jaar geen aanspraak gemaakt op terugbetaling en er is circa negen jaar geen enkel bedrag terugbetaald. Hierdoor is mogelijk de vordering tot terugbetaling verjaard. Als de vordering tot terugbetaling is verjaard, dan kan de lenende partij niet in een procedure worden gedwongen tot terugbetaling. Onder omstandigheden kan de vordering tot terugbetaling wel nog verrekend worden.

De vordering tot terugbetaling van een geldlening zonder hypotheekrecht is verjaard en kan niet langer worden opgeëist, als vijf jaar is verstreken vanaf de dag dat de vordering opeisbaar is. De verjaringstermijn voor de vordering tot terugbetaling van een geldlening met hypotheekrecht is aanzienlijk langer, namelijk twintig jaar.

De verjaringstermijn kan opnieuw aanvangen, als de uitlenende partij de verjaringstermijn binnen de vijf jaar respectievelijk twintig jaar stuit. Van een stuiting is sprake, als de uitlenende partij een schriftelijke aanmaning of schriftelijke mededeling doet aan de lenende partij waarin de schuldeiser het recht op nakoming (betaling van de geldlening) voorbehoudt. Het is dan ook raadzaam om de verjaringstermijnen strikt in het oog te houden.

In de uitspraak heeft de uitlenende partij op 20 juni 2017 aanspraak gemaakt op terugbetaling. Er is niet tot volledige terugbetaling overgegaan en er is geen hypotheekrecht. Op 23 december 2021 is de uitlenende partij een procedure gestart. Het gerechtshof oordeelt dat de verjaringstermijn van vijf jaar niet is verstreken. De periode tussen 20 juni 2017 en 23 december 2021 is korter dan vijf jaar. De vordering tot terugbetaling is niet verjaard. Het resterende bedrag van de geldlening moet terugbetaald worden. De uitkomst had volledig anders kunnen zijn, als de procedure zeven maanden later was begonnen.

Heeft u vragen over een geldlening? Neem dan contact op met onze specialisten.