Ontslaggronden uitgelegd: combinatie van ontslaggronden

Als u een werknemer wilt ontslaan zonder dat hij/zij daarmee instemt, moet u daarvoor een wettelijke ontslaggrond aanvoeren. De afgelopen tijd hebben wij in een serie blogs de meestgebruikte ontslaggronden besproken. In deze laatste aflevering staat de zogenaamde ‘i-grond’ ofwel de combinatiegrond centraal.

De wettelijke ontslaggronden

Als u een werknemer met een vast dienstverband wilt ontslaan en er is geen sprake van ontslag op staande voet of ontslag met wederzijds goedvinden, dan moet u een van de hiernavolgende wettelijke ontslaggronden uit artikel 7:699 lid 3 BW aanvoeren:

a. bedrijfseconomische redenen
b. langdurige ziekte of arbeidsongeschiktheid
c. frequent ziekteverzuim
d. disfunctioneren
e. verwijtbaar handelen of nalaten
f. werkweigering wegens gewetensbezwaren
g. verstoorde arbeidsrelatie
h. een restgrond
i. de combinatiegrond

Zoals gezegd staat in dit blog de combinatiegrond (ook wel cumulatiegrond genoemd) of i-grond centraal. Deze ontslaggrond, die per 1 januari 2020 in het ontslagrecht is geïntroduceerd, maakt het mogelijk om de ontslaggronden c tot en met h te combineren.

De combinatiegrond of i-grond

Met de invoering van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) in 2015 werd het ontslagrecht aangescherpt. Als u een werknemer wilde ontslaan, moest u daarvoor een wettelijke ontslaggrond aanvoeren. U mocht ook meerdere ontslaggronden aanvoeren, maar dan moest iedere aangevoerde grond op zichzelf voldoende (voldragen) zijn om het ontslag te rechtvaardigen. Het combineren van meerdere (onvoldragen) ontslaggronden was dus niet mogelijk.

In de praktijk zorgde dit regelmatige voor lastige situaties. Zo gingen rechters niet altijd over tot ontbinding, waar dat soms wel redelijk was geweest. Ook waren rechters minder goed in staat om maatwerk te leveren. Vandaar dat de wetgever met de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in balans (WAB) de combinatiegrond in de wet heeft opgenomen. Sindsdien kunt u de ontslaggronden c tot en met h combineren. Daarbij is wel vereist dat er sprake is van een zodanige combinatie van omstandigheden dat het voortzetten van het dienstverband in redelijkheid niet van u kan worden gevraagd.

Rechtspraak over de i-grond

Sinds 1 januari 2020 zijn hebben rechters diverse uitspraken over de i-grond gedaan. Daarin valt de volgende lijn te ontdekken:

• U moet in het ontslagverzoek de cumulatiegrond afzonderlijk toelichten. U mag het dus niet aan de rechter overlaten om de omstandigheden die u had aangevoerd in het kader van afzonderlijke ontslaggronden te verzamelen en zelfstandig te beoordelen of dat voldoende is voor een voldragen i-grond.
• Het is ook niet voldoende om de omstandigheden die u had aangevoerd bij de afzonderlijke ontslaggronden in uw toelichting bij de i-grond simpelweg te herhalen en vervolgens te stellen dat deze omstandigheden bij elkaar opgeteld voldoende zijn voor een ontbinding op de i-grond.
• De waarborgen die gelden voor de afzonderlijke ontslaggronden gelden ook voor een ontbindingsverzoek op de i-grond. Combineert u bijvoorbeeld de grond disfunctioneren met een van de andere gronden? Dan moet uw de werknemer nog steeds de gelegenheid hebben gegeven zijn/haar functioneren te verbeteren. En neemt u de grond verwijtbaar handelen of nalaten op in de combinatie? Dan zult u nog steeds moeten kunnen aantonen dat de werknemer zich ongepast heeft gedragen.

Kort na de invoering van de i-grond stelden veel kantonrechters zich op het standpunt dat voor toewijzing op de i-grond sprake moet zijn van één nagenoeg voldragen ontslaggrond. In latere rechtspraak lijkt die strenge lijn wat losser te worden.

Transitievergoeding en billijke vergoeding

Als u de kantonrechter vraag om de arbeidsovereenkomst van een werknemer op basis van de i-grond te ontbinden, moet u er rekening mee houden dat de rechter de werknemer een extra vergoeding kan toekennen van maximaal de helft van de transitievergoeding, bovenop de reguliere transitievergoeding. Overigens moet de rechter u laten weten als hij van plan is deze extra vergoeding toe te kennen. U krijgt dan nog de gelegenheid om het ontslagverzoek in te trekken.

Vragen?

Heeft u hier vragen over? Of advies nodig? Neem dan gerust contact op met een van onze arbeidsrechtspecialisten.