Windenergie: juridische aspecten op zee en op land

Blog

Windenergie is populair, onder meer omdat de Europese Raad op 17 juni 2010 heeft besloten dat in 2020 20% van de energie afkomstig moet zijn uit duurzame energiebronnen, waaronder windenergie. Omdat windenergie de laatste weken vrijwel dagelijks in het nieuws is, wordt hieronder ingegaan op de juridische aspecten van windenergie op zee en op land.

Windenergie op zee

In de Noordzee staan momenteel twee windparken, een voor de kust van IJmuiden en een voor de kust van Egmond. Het Rijk heeft in het Nationaal Waterplan nog twee andere gebieden aangewezen waar nieuwe windparken gerealiseerd mogen worden, voor de kust bij Borssele en voor de kust bij IJmuiden.

In de ontwerp-Rijksstructuurvisie Windenergie op zee zijn twee nieuwe gebieden aangewezen waar nieuwe windparken worden toegestaan. Dit is wederom een gebied in de Noordzee en een gebied ten noorden van de Waddeneilanden. Het kabinet laat daarnaast onderzoeken of windparken ook kunnen worden gerealiseerd binnen de 12-mijlszone, minimaal 22 kilometer uit de kust.

Afhankelijk van de uiteindelijke locatie van het windpark, geldt een bepaald toetsingskader. Buiten de 12-mijlszone, geldt een ander wettelijk regime (Waterwet) dan binnen deze zone. Daarbinnen geldt bijvoorbeeld de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de Wet ruimtelijke ordening (Wro), de Flora- en faunawet en de Natuurbeschermingswet 1998. Vooral de realisatie van nieuwe windparken binnen de 12-mijlszone stuit vooralsnog op groot verzet, zowel van burgers als van overheden (gemeentes).

Windenergie op land

Voor het realiseren van een windmolen op het land, zal een vergunning krachtens de Wabo zijn vereist. Verder dient te worden beoordeeld of deze vergunning past binnen het bestemmingsplan of dat daarvan dient te worden afgeweken. In dat geval is een goede ruimtelijke onderbouwing vereist, waarin wordt ingegaan op de aard en de omvang van de molen, de mate van ingrijpendheid en op de tegen de vergunning ingediende zienswijzen.

Voor de deelname in een windenergieproject moet de samenwerking tussen de verschillende deelnemers goed worden geregeld door middel van overeenkomsten. Ook zal de juridische eigendom en de bereikbaarheid van de windmolen moeten worden verzekerd, bijvoorbeeld door de vestiging van een recht van opstal en een recht van erfdienstbaarheid ten behoeve van de eigenaar van de molen. Deze rechten zullen moeten worden vastgesteld in notariële akten.

De Provincie Noord-Holland is momenteel locaties aan het onderzoeken voor windmolens in het Noordzeekanaalgebied. Eerder waren nieuwe windmolens in de Provincie Noord-Holland uitgesloten, behalve het Windplan Wieringermeer in de gemeente Hollands Kroon.

Procedures na realisatie

Wordt de vergunning verleend en wordt daarna de windmolen gerealiseerd, dan kunnen de juridische procedures voortduren. Omwonenden kunnen aanspraak maken op vergoeding van planschade. Op dit moment speelt een procedure bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, waarin diverse omwonenden van een windpark zich op het standpunt stellen dat de realisatie van dat park een inbreuk is op artikel 8 van het EVRM, het recht op eerbiediging van privéleven.

Zodra deze uitspraak bekend is, zal daarover op deze site nader aandacht worden besteed.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact op met één van onze specialisten.