Volledige vergunningverlening Wet natuurbescherming weer op gang?

Op 11 oktober a.s. wordt de vergunningverlening weer hervat. Dit ligt stil sinds de uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van 29 mei 2019. Alle provincies gaan weer vergunningen verlenen op basis van de Wet natuurbescherming. Daarbij wordt nieuw beleid toegepast. Het gaat om de Beleidsregel voor intern en extern salderen. Wat houden deze regels in, blijft het ‘Niet alles kan’, of is alles weer mogelijk?

Beleidsregel Intern en extern salderen

Na het Eerste advies van het Adviescollege Stikstofproblematiek de commissie Remkes ‘Niet alles kan’ met daarin aanbevelingen op de korte termijn, waaronder de verlaging van de maximale snelheid op snelwegen en sanering van veehouderijen, is de hoop gevestigd op het hervatten van de vergunningverlening door de colleges van gedeputeerde staten (GS). Alle colleges van GS, waaronder GS van Noord-Holland, hebben beleid vastgesteld en dit bekend gemaakt op 10 oktober 2019. Dit beleid wordt vanaf 11 oktober 2019 toegepast.

Uitvoering aanbeveling

De beleidsregel is (deels) een uitvoering van de aanbeveling van de commissie Remkes dat provincies beleidsregels dienen te formuleren voor:

• Het afromen van latente ruimte;
• Prioriteit bij de aanpak van knelpunten;
• De eisen voor aanvragers en voor de ecologische onderbouwing;
• De randvoorwaarden voor interne en externe saldering.

Beleidsregel

Het beleid bevat eisen aan aanvragers, en randvoorwaarden voor interne en externe saldering. Volgens de website Bij12 leidt dit beleid samengevat tot:

• Vergunningverlening voor projecten zonder stikstofuitstoot of zonder significante effecten;
• Uitstoot beperking door schonere technieken, en;
• Extern salderen met een grotere daling van een andere stikstofbron.

Vergunning

Het is verboden zonder vergunning van GS een project/andere handeling uit te voeren, dat gelet op de instandhoudingsdoelstellingen voor een Natura 2000-gebied, kan leiden tot een verslechtering, of significante verstoring van de soorten waarvoor het Natura 2000-gebied is aangewezen. Is een vergunning vereist, dan wordt getoetst of de vergunning kan worden verleend.

Stikstofdepositie

De Beleidsregel wordt toegepast bij aanvragen voor een natuurvergunning en bij activiteiten met een stikstofdepositie. Het beleid wordt zonder overgangsregeling toegepast op alle aanvragen. De natuurvergunning wordt alleen verleend als vooraf zekerheid is verkregen dat de stikstofdepositie op een hexagoon waarin een voor stikstofgevoelig habitattype, of een habitat van voor stikstofgevoelige soorten, voorkomt, niet toeneemt, ten opzichte van de stikstofdepositie in de referentiesituatie, én is voldaan aan de voorwaarden in de Beleidsregel.

Hexagoon

Een hexagoon is een zeshoek van 1 hectare en geldt als basiseenheid in AERIUS. In de beslissing op de aanvraag gaat GS uit van de stikstofdepositie op dat moment, op basis van de meest recente AERIUS calculator. Deze calculator is verplicht voorgeschreven voor het berekenen van stikstofdepositie.

Positieve afwijzing?

De aanvrager zal met AERIUS zijn depositie in kaart moeten (laten) brengen. Geldt een vergunningplicht als een activiteit niet leidt tot stikstofdepositie op een habitattype dat voor stikstof gevoelig is, of een habitat van voor stikstofgevoelige soorten?  De wet stelt dat bij een mogelijke verslechtering sprake is van een vergunningplicht. Heeft een activiteit geen depositie tot gevolg en ook geen andere effecten die tot een vergunningplicht leiden, dan is geen vergunning nodig. Lopende aanvragen kunnen ook opnieuw worden beoordeeld met AERIUS door de aanvrager, en kunnen worden ingetrokken als geen vergunningplicht geldt. Of kiest de aanvrager ervoor dat GS een positieve afwijzing geeft, waarbij de aanvraag wordt geweigerd omdat geen vergunning nodig is? Tegen deze weigering staat rechtsbescherming open. Of dit praktijk wordt doordat de vergunningverlening deels wordt hervat, is niet bekend.

Extern salderen en afromen

Voor extern en intern salderen is in de Beleidsregel opgenomen waarmee GS rekening houdt bij de beoordeling van een aanvraag. Nieuw is dat sprake is van afromen bij externe saldering. GS zal eerst latente/onbenutte ruimte uit verleende vergunningen halen. Daartoe zal dan de verleende vergunning geheel/gedeeltelijk worden ingetrokken. Bij extern salderen wordt afgeroomd met 30 %. Het moet daarbij ook gaan om een activiteit die aantoonbaar is benut op 8 oktober 2019. Maximaal 70 % van de toestemming die wordt ingetrokken ten gunste van een andere activiteit, mag dan worden gebruikt. Dit afromen doet denken aan het afromen bij de overdracht van fosfaatrechten. Daarbij wordt onder bepaalde voorwaarden sinds 13 juni 2019 20 % afgeroomd bij een overdracht.

Realisatietermijn

Binnen drie jaar nadat het toestemmingsbesluit onherroepelijk is geworden, moet het project zijn gerealiseerd. Dit is een verruiming ten opzichte van de vergunningen die op basis van het PAS zijn verleend. Daarin was als voorschrift opgenomen dat een vergunning kon worden ingetrokken, als niet binnen twee jaar daarvan gebruik is gemaakt.

Niet alles kan

De Beleidsregel gaat over aanvragen waarbij geen toename van depositie plaatsvindt. De vergunningverlening komt nog niet volledig op gang. Voor activiteiten die leiden tot een toename van depositie, kan worden beoordeeld of via intern of extern salderen een afname van depositie kan worden gerealiseerd.

Is dat niet geval, dan zal een passende beoordeling moeten worden opgesteld, waaruit moet volgen dat geen sprake is van een risico op aantasting. In de Beleidsregel staat ook dat na de uitspraken van de Afdeling voor de korte termijn kan worden teruggevallen op intern en extern salderen, en de ADC-toets.

Of dit Beleid de vergunningverlening vlot trekt of dat dit voor het merendeel van de projecten onzeker blijft, zal blijken. De stikstofproblematiek, die leidt tot grote onzekerheid over de uitvoering van projecten, waarbij de bouw stelt in een crisis te raken, en agrarische bedrijven zich zorgen maken over (verleende) vergunningen, is helaas niet eenvoudig op de lossen.

Indien u vragen heeft over natuurvergunningen en/of de Wet natuurbescherming, dan neem dan contact met ons op.

Lees ook: Stikstof en de Wet natuurbescherming