Omgevingswet voor het eerst toegepast

Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet inwerking getreden. Deze wet is de opvolger van een flink aantal wetten waaronder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Op 20 februari 2024 is door de voorzieningenrechter van de Rechtbank Oost-Brabant voor het eerst uitspraak gedaan over toepassing van de Omgevingswet en gaat hij in op enkele bijzonder aspecten van de Omgevingswet.

Wat was er aan de hand?

De gemeente Meijerijstad heeft op 24 januari 2024 op grond van de Bomenverordening Gemeente Meierijstad 2023 een omgevingsvergunning aangevraagd voor het kappen van drie eiken. Het kappen is volgens de gemeente nodig vanwege het aanleggen van de toegangswegen naar de 144 te bouwen flexwoningen aan de Bremweg/Heiweg in Schijndel. Bij besluit van 2 februari 2024 heeft het college van Meierijstad de omgevingsvergunning verleend.

Buurtbewoners hebben tegen de omgevingsvergunning bezwaar gemaakt en een verzoek om voorlopige voorziening bij de rechter ingediend. De buurtbewoners verzoeken de voorzieningenrechter om de omgevingsvergunning te schorsen.

Volgens de buurtbewoners vormen de drie eiken tezamen met andere bomen een prachtige aaneengesloten bomenrij. De rij wordt door de kap aangetast. Volgens de buurtbewoners is ook geen rekening gehouden met de natuur. Tot slot is volgens de buurtbewoners in de omgevingsvergunning niet vermeld welk zwaarwegend algemeen maatschappelijk belang zou opwegen tegen een duurzaam behoud van de bomen.

Omgevingsvergunning terecht verleend

De voorzieningenrechter is het met het college eens. De voorzieningenrechter vindt dat het college terecht heeft aangevoerd dat door het kappen van drie eiken de laanbeplanting van de Bremweg of de Heiweg niet wordt aangetast. De kap is nodig om het perceel te ontsluiten en het college heeft voldoende toegelicht waarom is gekozen voor een ontsluiting op de Bremweg en de Heiweg op deze plek.

Daarnaast heeft het college in een andere procedure de urgente behoefte aan woningen voor ontheemden in de gemeente Meierijstad aangetoond. Het college heeft volgens de voorzieningenrechter hierin een groot maatschappelijk belang aanwezig mogen achten bij het kunnen realiseren van de woningen en de ontsluiting hiervan en heeft dit belang zwaarder kunnen laten wegen dan de belangen van behoud van de bomen en bij uitzondering de kap van deze bomen kunnen toestaan.

De voorzieningenrechter wijst het verzoek om voorlopige voorziening daarom af.

Wat laat deze uitspraak zien?

Het valt op dat het college gekozen heeft om de omgevingsvergunning vier weken na bekendmaking inwerking te laten treden. Dat kan het college op grond van artikel 16.79 Omgevingswet doen als het van oordeel is dat door de uitvoering van de omgevingsvergunning de bestaande toestand niet meer hersteld kan worden. In de toelichting bij de Omgevingswet wordt opgemerkt dat uitgestelde inwerkingtreding bij het kappen van bomen wel voor de hand ligt.

Als binnen de termijn van vier weken een verzoek om voorlopige voorziening wordt ingediend treedt de omgevingsvergunning niet in werking voordat op het verzoek is beslist. Dat geldt voor de gehele omgevingsvergunning, ook als de omgevingsvergunning ook ziet op bijvoorbeeld een bouwactiviteit. Het college is niet verplicht om gebruik te maken van de uitgestelde inwerkingtreding. Als initiatiefnemer is het belangrijk om hier in het kader van een project rekening mee te houden.

Een ander belangrijk punt is dat met de Omgevingswet niet meer de verplichting bestaat om voor één project alle relevante omgevingsvergunningen aan te vragen. Door de buurtbewoners werd daar in de procedure bij de voorzieningenrechter nog op gewezen. Als voor een project meerdere omgevingsvergunningen nodig zijn, kan het toch lonen om voor het gehele project alle omgevingsvergunningen tegelijkertijd aan te vragen. Bijvoorbeeld als voor de activiteiten alleen het college van burgemeester en wethouders bevoegd is om te beslissen. Het voordeel daarvan is dat over deze activiteiten in één procedure wordt beslist

Tot slot

Heeft u nog vragen over deze uitspraak of heeft u vragen over de Omgevingswet, neem dan contact op met een van onze specialisten overheidsrecht.