Toepasselijkheid algemene voorwaarden waarnaar wordt verwezen in het bestek of de technische omschrijving

Op 15 december 2015 is een arrest gewezen door het Gerechtshof Amsterdam. Dit arrest is enige tijd geleden en nu ook recentelijk van een tweede annotatie voorzien. Reden om eens na te gaan wat nu de heersende leer is inzake de toepasselijkheid van algemene voorwaarden waarnaar verwezen wordt in een bestek of technische omschrijving; het onderwerp dat in de betreffende procedure centraal stond.

Algemene Voorwaarden voor Aanneming in het bouwbedrijf 1992

Het arrest betreft een hoger beroep van een bevoegdheidskwestie bij de kantonrechter. In de procedure heeft de aannemer gesteld dat de kantonrechter bevoegd was om het geschil te beslechten op grond van de Algemene Voorwaarden voor Aanneming in het bouwbedrijf 1992 (AVA 1992). De aannemer had onderaan zijn briefpapier naar de AVA 1992 verwezen. De opdrachtgever heeft dat betwist en aangegeven dat de AVA 1992 helemaal niet van toepassing zouden zijn. Volgens de opdrachtgever werd de rechtsverhouding tussen partijen juist beheerst door de UAV 2012. Deze set algemene voorwaarden staat in het bestek vermeld.

Raad van Arbitrage voor de Bouw of kantonrechter bevoegd?

Het hof overweegt hierover dat in de brief van de aannemer, waarbij deze de opdracht aanvaardt, is bepaald dat het werk is uit te voeren overeenkomstig de technische omschrijving en tekeningen. In de technische omschrijving is vermeld dat op het werk de UAV 2012 van toepassing zijn. Aan de onderzijde van de brief is vermeld dat leveringen en werkzaamheden volgens de AVA 1992 geschieden. Het hof constateert dat in beide sets algemene voorwaarden een arbitraal beding is opgenomen dat verwijst naar de Raad van Arbitrage voor de Bouw. In de AVA 1992 is dat echter aangevuld met de bepaling dat de vorderingen, die tot de competentie van de kantonrechter behoren, ter keuze van de meest gerede partij aan de kantonrechter kunnen worden voorgelegd in plaats van aan de Raad van Arbitrage, wat hier dus ook was gebeurd. Als de AVA 1992 dus van toepassing blijken, dan heeft de kantonrechter dus terecht geoordeeld dat hij bevoegd is.

Verwijzing naar de UAV 2012 in opdrachtbrief onvoldoende

Het hof overweegt dat de mededeling in de technische omschrijving dat op het werk de UAV 2012 van toepassing zijn, niet voldoende is om tot toepasselijkheid daarvan te concluderen. De aannemer moet in de toepasselijkheid van de UAV 2012 op de overeenkomst van partijen hebben ingestemd. En daarvan blijkt onvoldoende nu in de opdrachtbrief van de aannemer met zoveel woorden slechts naar de technische omschrijving is verwezen voor de wijze van uitvoering van het werk, voor welk doel de technische omschrijving blijkens haar inhoud ook uitdrukkelijk lijkt te zijn bedoeld. Het hof voelt zich in haar overwegingen gesteund, doordat in die opdrachtbrief zelf verwezen wordt naar de AVA 1992, zo signaleert een van de annotatoren.

Deze annotator (de meest recente [1]) maakt hier terecht een punt van. De inhoud van de overeenkomst is immers te lezen in de documenten, die in de akte van de overeenkomst moeten staan opgesomd. In dit geval is dat de technische omschrijving.

Visie annotator op het toepasselijk verklaren van de UAV 2012

De overweging van het hof komt er op neer dat toepasselijkverklaring van de UAV 2012 in het administratieve deel van de technische omschrijving niet voldoende is om die UAV 2012 ook op de overeenkomst van toepassing te verklaren. Dat is juist wel het geval, zo schrijft de annotator terecht. De overeenkomst, wordt immers bij uitstek belichaamd door het bestek of technische omschrijving.

Verwijzing wel of niet voldoende voor toepasselijk verklaren UAV 2012?

Hierover bestaat veel jurisprudentie. Deze jurisprudentie is voornamelijk afkomstig van de Raad van Arbitrage. De algemene regel die uit de jurisprudentie blijkt is dat een dergelijke verwijzing, mits kenbaar voor de wederpartij, gelijk staat aan een toepasselijkverklaring als bedoeld in de wet. Het is dus gissen waarom het Hof in weerwil van deze rechtspraak afwijkend heeft geoordeeld. Mogelijk dat het te maken heeft met het gevoerde debat en/of dat het Hof van deze jurisprudentie onvoldoende op de hoogte is.

Let op de algemene voorwaarden!

De les die hoe dan ook uit de onderhavige uitspraak kan worden getrokken is dat het bij de contractvorming van groot belang is om aandacht te besteden aan de algemene voorwaarden (als deze in het spel zijn uiteraard). Het is zaak om daarover dan een zo expliciet mogelijke bepaling in de overeenkomst op te nemen, zodat de deur niet op een kier komt te staan en aanleiding geeft tot een discussie als de onderhavige. Dit klemt te meer nu de onderhavige uitkomst laat zien dat de uitkomst van een dergelijke discussie ongewis kan zijn.

Klik hier voor de uitspraak.

[1] Mr. Y.R.R.R. de Mul, o.a. secretaris bij de Raad van Arbitrage voor de Bouw.