Echtscheiding en eigen bedrijf: moet goodwill verdeeld worden?
Bij een echtscheiding moet veel geregeld worden. Als sprake is van gemeenschap van goederen en één van de echtgenoten een eigen bedrijf heeft, dient ook de waarde van het bedrijf te worden bepaald. Daarbij kan sprake zijn van goodwill. Wanneer moet de goodwill bij de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap betrokken worden?
Zakelijke (belichaamde) goodwill
Zakelijke goodwill is overdraagbaar en staat in direct verband met een bepaald object, zoals de ligging van een bedrijf of een merknaam. De Hoge Raad heeft op 31 mei 2002 al uitgemaakt dat zakelijke (ook wel belichaamde) goodwill wel in de gemeenschap van goederen valt en dus dient te worden verdeeld. De voorwaarde is wel dat die zakelijke goodwill zelfstandig is te waarderen en overdraagbaar is.
Persoonlijke (onbelichaamde) goodwill
Bij persoonlijke goodwill gaat het om de persoonlijke capaciteit van de ondernemer zelf zoals bijvoorbeeld vakkennis of een uitgebreid netwerk. Deze goodwill is verbonden aan de ondernemer en is niet overdraagbaar. Als de ondernemer op basis van de persoonlijke capaciteit de overwinst weet te behalen, dan is er geen sprake van zakelijk overdraagbare winst.
Persoonlijke goodwill hoeft niet verdeeld te worden
In een recente uitspraak van het Gerechtshof Den Haag (van 25 november 2020) heeft een vrouwelijke ondernemer een eenmanszaak. Naar het oordeel van het hof is er geen sprake van zakelijke goodwill omdat de winstgevendheid van de onderneming volledig afhankelijk is van de capaciteiten van de vrouw. Er is dus sprake van persoonlijke goodwill, die niet in de gemeenschap valt en dus niet verdeeld hoeft te worden.
Conclusie
In dit soort procedures gaat het vaak om de vraag of het resultaat van de onderneming afhankelijk is van de capaciteiten van de betreffende ondernemer/echtgenoot, of niet. Is er sprake van persoonlijke goodwill, dan hoeft deze over het algemeen niet verdeeld te worden.
Let wel op dat overige activa en passiva wel in de gemeenschap van goederen vallen en dienen dus wel verdeeld te worden.
Dit kan een complexe kwestie opleveren. Heeft u hier vragen over, dan kunt u contact opnemen met Annet Lunshof, familierechtadvocaat van ons kantoor.