Aansprakelijkheid bij sport en spel, zo zit het

In sport- en spelsituaties ontstaat regelmatig letsel. Soms opzettelijk, soms door een slecht getimede of bikkelharde overtreding en soms gewoon door onhandigheid. Is it all in the game? Of kan de degene die het letsel heeft veroorzaakt aansprakelijk worden gesteld? Schenkeveld Advocaten legt uit.

Aansprakelijkheid in sport en spel

Aansprakelijkheid in sport- en spelsituaties wordt in beginsel beoordeeld aan de hand van de vereisten van de onrechtmatige daad (artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek), maar in de rechtspraak is bepaald dat in dit soort situaties een hogere drempel voor aansprakelijkheid geldt.

In sport en spel is een gedraging namelijk pas onrechtmatig als de gedraging de regels van het spel, althans de normaal aanvaardbare risico’s van het spel, te buiten gaat. Zo is een karatetrap op straat onrechtmatig, maar tijdens een karatewedstrijd of -training meestal niet. Het idee hierachter is dat deelnemers aan sport- en spelsituaties over en weer een bepaalde mate van gevaar accepteren. In sport en spel zijn tenslotte tot op zekere hoogte gevaarlijke, ondoordachte, slecht getimede of slecht gecoördineerde handelingen te verwachten. Dit maakt dat de veroorzaker van schade of letsel in een sport- en spelsituatie minder snel aansprakelijk is dan in het ‘gewone’ leven.

Sport en spel

Om in een concrete zaak aan de aansprakelijkheidsvraag toe te komen moet er eerst worden vastgesteld of er wel sprake was van een sport- of spelsituatie. Dat is in de praktijk niet altijd even eenvoudig vast te stellen. Bij een voetbal-, hockey- of handbalwedstrijd is het evident. Bij een wielerwedstrijd ook.

Maar hoe zit dat met een fitnesstraining in een sportschool, waarbij sporters niet in competitie met elkaar zijn? Met letsel dat is ontstaan bij toeschouwers of de coach? En tot hoever na het laatste fluitsignaal of het verstrijken van de tijd blijft de sport- en spelsituatie bestaan? Bijvoorbeeld als iemand tijdens het juichen om het kampioenschap de ander (ernstig) blesseert? Of als iemand, al dan niet ‘in the heat of the moment’, het eindsignaal negeert en doorgaat waar de tegenstander al is gestopt? Een en ander dient per geval beoordeeld te worden.

Beoordeling van aansprakelijkheid in sport en spel

Pas als is vastgesteld dat er sprake was van een sport- of spelsituatie kan beoordeeld worden of er sprake is van onrechtmatig handelen, en dus van aansprakelijkheid. Uit de rechtspraak blijkt dat ook dan veel afhangt van de omstandigheden van het geval, zoals:

• De aard van de sport. Is het een relatief gevaarlijke sport, zoals karten, motorcrossen of boksen? Of gaat het om een relatief onschuldige sport- of spelsituatie, zoals toerfietsen? In het algemeen geldt dat naarmate de sport of het spel gevaarlijker is, er meer risico moet worden aanvaard, en er dus minder ruimte is voor aansprakelijkheid.
• De spelregels. Het enkel overtreden van de spelregels weegt wel mee in de beoordeling van onrechtmatigheid, maar levert niet per definitie onrechtmatigheid op. In sommige rechtszaken hebben rechters daarbij meegewogen hoe de scheidsrechter of tuchtrechter van de betreffende bond de situatie beoordeelde.
• De mate van waarschijnlijkheid dat er letsel intreedt: kon de veroorzaker van het letsel dit gevolg verwachten, terwijl het slachtoffer deze gedraging op zich niet hoefde te verwachten, zoals bij een tackle ver ná het laatste fluitsignaal? Dan zal aansprakelijkheid eerder worden aangenomen.
• De mate van eigen schuld bij het slachtoffer.

Veroorzaker aansprakelijk stellen

Het is mogelijk om de veroorzaker van (zwaar) letsel in een sport- of spelsituatie aansprakelijk te stellen. Veel zal daarbij afhangen van de omstandigheden van het geval, zoals de gedraging, de specifieke sport en de daarin geldende spelregels, het bewijs en de mate van eventuele eigen schuld bij het slachtoffer.

Heeft u vragen over dit onderwerp? Bent u zelf aansprakelijk gesteld? Of wilt u weten of u een ander aansprakelijk kunt stellen? Neem dan gerust contact op met onze advocaat sportrecht.  Hij beantwoordt uw vragen graag.