Hoe staat het met het wetsvoorstel Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen?

Vorig jaar berichtten wij voor het laatst over de verdere vertraging van de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen. Met het wetsvoorstel wordt beoogd om de kwaliteit voor het bouwen te verbeteren door introductie van een nieuw stelsel van kwaliteitsbewaking. Wat zijn de laatste ontwikkelingen ten aanzien van het wetsvoorstel?

Kwaliteitsborgers, informatieplicht en aansprakelijkheid na oplevering

Zoals eerder toegelicht, bevat het wetsvoorstel zowel een publiekrechtelijk als een privaatrechtelijk onderdeel. De preventieve gemeentelijke toetsing bij de aanvraag voor omgevingsvergunningen zal komen te vervallen en daarvoor in de plaats komen private instellingen die worden belast met de kwaliteitsbewaking van de bouw. Daarnaast zijn er privaatrechtelijke wijzigingen die ingrijpende gevolgen kunnen hebben op bijvoorbeeld de informatieplicht van de aannemer en de aansprakelijkheid na oplevering.

Heet hangijzer

Het wetsvoorstel is een politiek heet hangijzer geworden waarbij er door verschillende actoren in de bouwwereld stevige kritiek is geleverd. Zo vrezen gemeenten dat indien het toezicht op de bouwkwaliteit wordt geprivatiseerd, het toezicht zal verslechteren. Daarnaast waren er ook de nodige problemen bij verschillende pilotprojecten, waaronder een pilotproject in Den Haag. Belangenbehartigers van bouwbedrijven, zoals Bouwend Nederland, hebben nog stevig kritiek op het feit dat het nieuwe wetsvoorstel een verhoogde aansprakelijkheid voor bouwgebreken oplevert zelfs als zij zakendoen met zakelijke (professionele) opdrachtgevers.

Stemming uitgesteld

Op 11 juli 2017 zou de Eerste Kamer gaan stemmen over het aannemen van het wetsvoorstel, echter deze stemming werd op verzoek van demissionair minister Plasterk uiteindelijk uitgesteld omdat er te weinig draagvlak binnen de Eerste Kamer zou zijn. De behandeling van het wetsvoorstel lag vervolgens meer dan een jaar stil totdat minister Ollongren op 28 juni 2018 een brief aan de Eerste Kamer zond waarin zij laatstgenoemde verzocht om de behandeling van het wetsvoorstel te hervatten.

Invoering gekoppeld aan omgevingswet

In haar brief deelde Ollengren mee dat de invoering van het stelsel van kwaliteitsborging nu wordt gekoppeld aan de invoeringsdatum van de Omgevingswet (op moment van schrijven gepland voor 1 januari 2021). Daarnaast suggereerde de minister dat zij afspraken had gemaakt met de Vereniging van Nederlandse Gemeentes en bouw en toezichthouders en dat wat haar betreft alle onduidelijkheden omtrent het wetsvoorstel zijn weggenomen. Zo zou er consensus zijn dat het beter is om het gerealiseerde bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften te toetsen na realisering daarvan in plaats van een preventieve aannemelijkheidstoets. De minister stelt vervolgens dat het bevoegd gezag op basis van zijn bestaande bevoegdheden alle informatie die het nodig heeft om zijn handhavingstaak te kunnen uitoefenen, kunnen opvragen bij de bouwpartijen.

Kritiek

De brief van de minister leidde vrijwel onmiddellijk tot een stortvloed aan kritiek. Zo stelde directeur W. Ankersmit van Bouw- en Woningtoezichthouders dat Ollongren de senaat voorloog. Ankersmit stelt dat Ollongren suggereert dat er een akkoord is met de gemeenten, maar dat is absoluut niet aan de orde. Met name vrezen de gemeenten nog steeds dat ze met het huidige voorstel niet goed kunnen handhaven, omdat zij – in tegenstelling tot wat de minister claimt, tijdens het bouwen te weinig informatie krijgen. De toezichthouders en gemeenten voelden zich gepasseerd door de minister, omdat Ollongren sprak over een bestuursakkoord, terwijl dat er nog niet is.

Wederom uitstel

Uiteindelijk heeft de Eerste Kamer besloten niet te stemmen over de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen. De Eerste Kamer wil het ingelaste dertigleden debat in de Tweede Kamer afwachten. Een dergelijk debat kan nog lang op zich laten wachten. Sommige Kamerleden schatten zelfs in dat er pas over anderhalf jaar ruimte is om opnieuw te debatteren over het wetsvoorstel.

Kortom het zal nog wel even gaan duren voordat het wetsvoorstel uiteindelijk wederom zal worden behandeld en er consensus is in beide Kamers voordat het wetsvoorstel daadwerkelijk wordt aangenomen. Hierbij lijkt het wetsvoorstel weer terug bij af. Uiteraard houden wij u op de hoogte indien er weer ontwikkelingen zijn in dit dossier.
Mocht u vragen hebben, neem dan contact op met een van onze specialisten.