Het overgangsrecht en goede ruimtelijke ordening
Horeca -categorie
‘t Bruggetje bestaat al twintig jaar. In het oude bestemmingsplan is een horecagelegenheid categorie 1a toegestaan, de aan de detailhandelsfunctie verwante horeca. ‘t Bruggetje is een café wat valt in een zwaardere horeca-categorie. Artikel 26 van het oude plan bepaalt dat een zwaardere categorie mag op grond van het overgangsrecht, als de afwijking van het plan naar aard of intensiteit maar niet wordt vergroot. Het is nu verplicht om overgangsrecht op te nemen aldus artikel 3.2.2. Besluit ruimtelijke ordening.
Afwijken overgangsrecht
Wanneer faalt een beroep op het overgangsrecht? Als na de dag van inwerkingtreding van het oude plan (de peildatum) het gebruik wijzigt waardoor de afwijking van het oude plan wordt vergroot. Dat gewijzigde gebruik is dan niet toegestaan. De raad heeft aan ‘t Bruggetje een zwaardere horecacategorie toegekend in het nieuwe bestemmingsplan omdat het gebruik door ‘t Bruggetje al aanwezig zou zijn op de peildatum. Diverse omwonenden stellen daartegen beroep in bij de Afdeling.
Bestaand gebruik
De Afdeling heeft in de uitspraak van 15 juni 2016 allereerst beoordeeld of het gebruik op de peildatum onder het overgangsrecht valt. Op 11 december 2012 heeft de toenmalige exploitant van ‘t Bruggetje verklaard dat het café vijf dagen per week tot 23.00 uur open is. De Afdeling neemt dat aan als het bestaande gebruik op de peildatum van het oude plan, 11 maart 2003.
Afwijking bestaand gebruik
Tijdens de zitting bij de Afdeling op 10 maart 2016, heeft de huidige exploitant verklaard dat hij zes dagen per week open is en dat de openingstijden zijn verruimd tot 1.00 uur. Omdat het aantal dagen en de openingstijden afwijken van het gebruik op de peildatum, vindt de Afdeling dat dat gebruik niet langer onder het overgangsrecht valt. De afwijking is naar intensiteit namelijk vergroot. De raad heeft daarom onterecht een zwaardere horeca-categorie opgenomen in het plan voor ‘t Bruggetje. De Afdeling verklaart het beroep van de omwonenden op dit onderdeel gegrond. Helaas leidt dat niet tot vernietiging van dit onderdeel.
Goede ruimtelijke ordening
Naast het overgangsrecht heeft de raad ook gesteld dat een zwaardere categorie niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening. De raad mag ervoor kiezen bestaand illegaal gebruik positief te bestemmen, als dat in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening en de belangen van derden niet onevenredig worden geschaad. Kennelijk is daarvoor een ruimtelijke onderbouwing opgesteld waarin dit is beoordeeld. Daardoor laat de Afdeling de rechtsgevolgen van het besluit ex artikel 8:72 derde lid aanhef en onder a Awb in stand. Dit ondanks het feit dat het beroep van de omwonenden gegrond is. De Afdeling stelt namelijk dat de raad ook los van het overgangsrecht heeft beoordeeld of de zwaardere categorie past of niet.
Gevolgen uitspraak
Ondanks een onterecht oordeel van de raad over het overgangsrecht, mag ‘t Bruggetje blijven en behoudt het de zwaardere horeca-categorie met ruimere openingstijden. Voor de omwonenden die zich ook in een handhavingsprocedure hebben verzet tegen ‘t Bruggetje, is het vervelend dat de vestiging nu definitief is. Voor ‘t Bruggetje geldt dat de raad gelukkig beschikt over een goede ruimtelijke onderbouwing, waardoor alsnog gekozen is voor legalisatie van ‘t Bruggetje. Als de raad zich alleen zou hebben gebaseerd op het overgangsrecht, dan zouden de beroepen alsnog tot vernietiging van het plandeel hebben geleid zonder dat de rechtsgevolgen in stand zouden zijn gelaten.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact op met één van onze specialisten.