De Staat hoeft niet mee te werken aan realisering zonnepark

De voorzieningenrechter van de Rechtbank Den Haag heeft op 16 juli 2019 in een interessante uitspraak bepaald dat de Staat – meer in het bijzonder: het Rijksvastgoedbedrijf – niet hoeft mee te werken aan de realisering van een zonnepark. Wat was er in dat specifieke geval aan de hand?

Onteigening van grond voor verbindingsweg

Een van de eisers in deze procedure is eigenaar van verschillende percelen in Flevoland. Ook is hij erfpachter van een aantal nabijgelegen percelen die in eigendom aan het Rijksvastgoedbedrijf toebehoren. De provincie is van plan om een verbindingsweg te realiseren over een deel van deze percelen en is in dat verband een onteigeningsprocedure gestart. Mede in verband daarmee wil de betreffende partij graag – noodgedwongen – zijn akkerbouwbedrijf verplaatsen.

Aanleg zonnepark ter financiering

Om dit te kunnen bekostigen, wil hij in samenwerking met anderen – de latere mede-eisers – een zonnepark oprichten op de rest van zijn percelen. Een van de problemen is dat hij voor de realisering daarvan op grond van de erfpachtakte medewerking nodig heeft van het Rijksvastgoedbedrijf. Vanaf eind 2017 wordt bij herhaling verzocht om die medewerking, maar het Rijksvastgoedbedrijf geeft lang niet thuis. Het duurt tot april 2019 totdat het Rijksvastgoedbedrijf aangeeft niet mee te zullen werken.

Gebod tot medewerking

Dat is voor eisers reden om in kort geding een gebod te vorderen dat erop neerkomt dat het Rijksvastgoedbedrijf moet meewerken en toestemming moet verlenen om een zonnepark te kunnen realiseren. Volgens de eisers is de weigering om medewerking te verlenen – kort gezegd – in strijd met de redelijkheid en billijkheid, is dat onrechtmatig én is dat in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

Geen toestemming, geen wijzigingsmogelijkheid…

De voorzieningenrechter wijst de vorderingen in zijn vonnis om meerdere redenen af. Overwogen wordt onder meer dat er geen toestemming is verleend door het Rijksvastgoedbedrijf en dat ook het vertrouwen niet is gewekt dat die toestemming zou worden verleend. Daarnaast voorzien de geldende erfpachtbepalingen niet in een mogelijkheid om de (contractuele) bestemming van de grond te wijzigen (wat wel nodig is om deze grond te kunnen gebruiken voor een zonnepark); daarvoor zou een nieuwe erfpachtovereenkomst moeten worden gesloten.

… Regeling beheer onroerende zaken 2017, beleid…

Op grond van de Regeling beheer onroerende zaken 2017 moet het Rijksvastgoedbedrijf aan het sluiten van zo’n nieuwe erfpachtovereenkomst een openbare aanbesteding vooraf laten gaan. Dat kan dus niet zomaar. Tot slot overweegt de voorzieningenrechter nog dat  ook het nieuwe beleid van het Rijksvastgoedbedrijf op dit onderwerp het onmogelijk maakt om mee te werken aan het realiseren van het zonnepark.

Medewerking mocht worden geweigerd

De slotsom is dat het Rijksvastgoedbedrijf de medewerking mocht weigeren; die medewerking is volgens de voorzieningenrechter niet op onredelijke gronden geweigerd. Dat een van de eisers genoodzaakt is om zijn akkerbouwbedrijf te verplaatsen en dit alleen kan bekostigen door de realisatie van een zonnepark, maakt dat niet anders. Dat zal aan de orde moeten komen bij de onteigeningsprocedure.

Heeft u vragen?

Als u vragen heeft over de (on)mogelijkheden van uw erfpachtrechten, bijstand nodig heeft in onteigeningsprocedures of vragen heeft over de Regeling beheer onroerende zaken 2017 of het nieuwe beleid van de overheid op het gebied van de realisering van zonneparken, neemt u dan contact op met een van onze specialisten.