Openbare orde: Beleid bij sluiting woning op basis van artikel 13b Opiumwet
De zaak
De burgemeester van Emmen besluit op 23 mei 2013 tot sluiting van een woning voor de duur van drie maanden. Bij deze woning zijn 242 hennepplanten aangetroffen. Artikel 13b Opiumwet geeft aan de burgemeester de bevoegdheid om tot sluiting over te gaan door oplegging van een last onder bestuursdwang. Deze bevoegdheid bestaat kort gezegd als in een woning of daarbij een verboden middel wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt of daartoe aanwezig is.
Handhavingsbeleid
Bij de uitoefening van deze bevoegdheid, hanteert de burgemeester Handhavingsbeleid. Daarin is opgenomen dat bij het aantreffen van meer dan 20 hennepplanten handelshoeveelheid direct tot sluiting van de woning voor de duur van drie maanden wordt overgegaan.
De procedure
Appellante meent dat het Handhavingsbeleid niet redelijk is. De rechtbank stelt haar in het gelijk. Volgens de rechtbank Noord-Nederland had het beleid voor een dergelijk geval ook de mogelijkheid moeten bieden om andere minder vergaande maatregelen te treffen. Ook zou het beleid volgens de rechtbank geen ruimte bieden om rekening te houden met specifieke omstandigheden. Uit de wetsgeschiedenis en uit eerdere rechtspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: “Afdeling”) zou volgens de rechtbank volgen dat dan het beleid onredelijk is. De rechtbank vernietigt dan ook de last onder bestuursdwang van 23 mei 2013.
De burgemeester kan zich hier niet in vinden en gaat in hoger beroep. De Afdeling doet op 21 januari 2015 uitspraak.
Artikel 13b Opiumwet
Eerst gaat de Afdeling in op de bevoegdheid van artikel 13b Opiumwet. De burgemeester beschikt daarbij over beleidsvrijheid, waardoor de rechter de invulling van die bevoegdheid met enige terughoudendheid moet toetsen. De enkele aanwezigheid van een handelshoeveelheid drugs verschaft reeds de bevoegdheid tot sluiting van een woning.
Uitgangspunt wetgever
Sluiting van een woning is een zeer ingrijpende maatregel, zodat het uitgangspunt bij toepassing van artikel 13b Opiumwet moet zijn dat bij een eerste overtreding eerst wordt gewaarschuwd. In ernstige gevallen mag daarvan volgens de Afdeling worden afgeweken.
Afwijken van beleid
Ter zitting bij de Afdeling heeft de burgemeester opgemerkt dat in het beleid zelf ruimte is om daarvan af te wijken en dat hij daarnaast op basis van artikel 4:84 Awb de mogelijkheid heeft om van het beleid af te wijken. De Afdeling meent dat aan het uitgangspunt van de wetgever, namelijk dat zorgvuldig moet worden beoordeeld of met een lichtere maatregel kan worden volstaan, voldoende inhoud wordt gegeven. Het gevoerde Handhavingsbeleid wordt dan ook niet onredelijk geacht.
Hoger beroep slaagt
Het hoger beroep van de burgemeester gericht tegen het oordeel van de rechtbank dat het Handhavingsbeleid onredelijk zou zijn, slaagt. De Afdeling vernietigt de uitspraak van de rechtbank en verklaart alsnog het beroep van appellante ongegrond.
Conclusie
Omdat sluiting van een woning een ‘ultimum remedium’ is en artikel 13b Opiumwet de burgemeester de bevoegdheid daartoe biedt, is het zinvol om Handhavingsbeleid op te stellen over de uitoefening van deze bevoegdheid.
Indien in dat beleid wordt ingegaan op de mogelijke situaties en de daarbij behorende maatregelen en ook wordt voorzien in de mogelijkheid om van dat beleid af te wijken in specifieke situaties, dan zal naar verwachting niet snel worden geoordeeld dat het gehanteerde beleid onredelijk is. De uitspraak van de Afdeling van 21 januari 2015 toont aan dat een sluitingsbesluit gebaseerd op artikel 13b Opiumwet dat is getoetst aan het daarop gebaseerde Handhavingsbeleid, overeind kan blijven.
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel, neem dan contact op met één van onze specialisten.