Wanneer heeft de ondernemingsraad adviesrecht?

Blog

Schenkeveld Advocaten - vergadering1

Adviesrecht OR

Heeft uw onderneming een ondernemingsraad (hierna: OR)? Let dan op als u een belangrijke beslissing van financieel-economische of bedrijfsorganisatorische aard wil nemen. U moet dan namelijk de OR om advies vragen. Maar wanneer is er sprake van zo’n beslissing? En hoe gaat dat adviesrecht van de OR in zijn werk?

Wat is het adviesrecht?

De OR heeft het recht om over belangrijke voorgenomen besluiten van financieel-economische of bedrijfsorganisatorische aard een schriftelijk advies uit te brengen aan de ondernemer. Dit advies mag niet enkel ‘voor de vorm’ worden gevraagd, maar het advies moet wezenlijke invloed kunnen hebben op het te nemen besluit.

Het adviesrecht is geregeld in artikel 25 van de Wet op de ondernemingsraden (hierna: WOR). In dit artikel wordt een opsomming van de onderwerpen gegeven waarover de OR adviesrecht heeft. U kunt daarnaast met de OR afspreken dat er ook adviesrecht bestaat over andere onderwerpen dan deze opsomming. Dit wordt ook wel het bovenwettelijk adviesrecht genoemd. De afspraken hierover moet u schriftelijk vastleggen in een ondernemingsovereenkomst.

In het vervolg van dit artikel ga ik in op de belangrijkste begrippen uit artikel 25 WOR.

Wat is een voorgenomen besluit?

Er is sprake van een voorgenomen besluit als er sprake is van een zekere concreetheid. Een enkel beleidsvoornemen valt hier dus niet onder.

Wat is belangrijk?

Het adviesrecht van de OR heeft alleen betrekking op belangrijke voorgenomen besluiten. Wat een belangrijk voorgenomen besluit is, hangt af van de omstandigheden van het geval. Daarbij spelen de volgende factoren een rol: het onderwerp van het besluit (niet alledaags), het gewicht van het besluit, de aard en de omvang van de activiteiten van de onderneming en het aantal werknemers voor wie het besluit niet verwaarloosbare gevolgen heeft. Daarbij hoeven niet altijd alle factoren aanwezig te zijn. Een besluit zonder directe personele gevolgen kan onder omstandigheden ook een belangrijk besluit zijn.

Let wel: gaat een besluit gepaard met gedwongen ontslagen of de opheffing van een afdeling, dan is een dergelijk besluit al vrij snel belangrijk. Ook als het om een gering aantal werknemers gaat.

Wanneer moet u advies vragen?

Op grond van de WOR moet u als ondernemer op een zodanig moment advies vragen, dat het advies nog van wezenlijke invloed kan zijn op het besluit. Dit is het moment wanneer iets een wezenlijk scenario wordt, omdat de OR dan nog alternatieven kan aandragen.

Hoe moet u advies vragen?

Het advies dient schriftelijk gevraagd te worden. Hierbij moet u een overzicht verstrekken van het voorgenomen besluit, de beweegredenen en de gevolgen voor de in de onderneming werkzame personen. Ook moet u daarbij aangeven welke maatregelen u daarvoor wilt treffen, zoals een sociaal plan. Uit de wet volgt niet dat het overzicht van de beweegredenen en de gevolgen schriftelijk moeten worden verstrekt aan de OR. Dit kan dus ook mondeling. Het ligt overigens voor de hand dat u dit wel schriftelijk doet. Verder is nog van belang dat het aan de OR is om te bepalen welke informatie nodig is om een verantwoord advies uit te brengen.

Overlegverplichting

Uit de WOR volgt dat de OR geen geldig advies kan uitbrengen als niet van tevoren over het besluit en het advies is overlegd.

Wat gebeurt er als u geen advies vraagt of als u het niet eens bent met het advies?

Als u een adviesplichtig besluit neemt zonder advies te vragen, kan de OR tegen dit besluit beroep instellen bij de Ondernemingskamer (hierna: OK).

Als u het niet eens bent met het advies van de OR, en het dus niet volgt, moet u gemotiveerd ingaan op alle argumenten die de OR heeft genoemd. U mag niet volstaan met de opmerking dat u het advies niet volgt. In dit geval bent u ook verplicht de uitvoering van het besluit een maand op te schorten. De OR kan in die periode beroep instellen bij de OK.

Wat kan de OK doen?

Als de OR beroep aantekent tegen uw besluit, maakt de OK de afweging of u in redelijkheid tot het besluit heeft kunnen komen. Is dat niet het geval? Dan kan de OK u verplichten om het besluit (gedeeltelijk) in te trekken, de gevolgen van het besluit ongedaan te maken of u een verbod opleggen om het besluit uit te voeren.

Conclusie

Omdat het adviesrecht een belangrijk recht van de OR is en de OK besluiten mag terugdraaien, adviseren wij u er zo zorgvuldig mogelijk mee om te gaan en verschillende adviesmomenten in te bouwen. Zo kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om de adviesprocedure te faseren om deze zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij uw eigen beslismomenten.

Als u vragen heeft over de adviesprocedure of als u er hulp bij kunt gebruiken, kunt u altijd contact opnemen met een van onze advocaten arbeidsrecht.