Valkuilen in het onderwijsrecht
Leerling weigert naar internaat te gaan, welke onderwijswet is van toepassing?
Zo is er recent een arrest van het Gerechtshof Arnhem Leeuwarden gepubliceerd waarbij werd geprocedeerd, omdat een leerling van een VMBO school gericht op de zee- en binnenvaart weigerde in het laatste jaar van de opleiding op een internaat te gaan. Dat is voor die opleiding verplicht en de leerling wist dat.
Op haar beurt heeft de school de leerling niet toegelaten tot de lessen en zich in dat verband beroepen op een algemeen opschortingsrecht, zolang de leerling niet op het internaat zou gaan. Ondertussen is de leerling naar een andere school gegaan, maar heeft de VMBO school wel aansprakelijk gesteld voor de door hem geleden schade.
In eerste instantie vangt de leerling bot bij kortgedingrechter. Deze oordeelt dat de beslissing om hem de toegang tot de lessen te ontzeggen de toets der kritiek kan doorstaan.
Hierop wendt de leerling zich tot de bodemrechter waar hij een verzoek om schadevergoeding doet. De school zou de onderwijsovereenkomst niet goed zijn nagekomen. Zijn schade bestaat uit studievertraging en extra schoolgeld omdat de leerling van opleiding heeft moeten switchen. Ook de rechtbank wijst de vorderingen van de leerling af. De rechtbank heeft de kwestie beoordeeld aan de hand van de Wet educatie en beroepsonderwijs. Omdat in die wet niet is vastgelegd dat de rechtsverhouding tussen leerling en school voortvloeit uit een wederkerige overeenkomst, heeft de rechtbank de vordering van de leerling afgewezen. Als zo’n overeenkomst er niet is, kun je je ook niet beroepen op tekortkomen in de nakoming daarvan.
Wet voortgezet onderwijs
In hoger beroep komt vast te staan dat de rechtbank in het vonnis in eerste aanleg een verkeerde wet heeft toegepast. Omdat het een VMBO school betreft hoort voor de beoordeling van de vraag of überhaupt sprake is van een overeenkomst gekeken worden naar de Wet op het voortgezet onderwijs.
Deze wet kent in tegenstelling tot de wetgeving waar de rechter in eerste aanleg vanuit ging enkele specifieke bepaling met betrekking tot het niet tot de lessen toelaten voor leerling door de school waar de leerling staat ingeschreven. Om die reden moet niet worden uitgegaan van een algemeen opschortingsrecht, maar van de specifieke bepalingen uit de Wet op het voortgezet onderwijs.
Regels voor verwijdering en schorsing
Die bepalingen voorzien in de mogelijkheid voor de school om een leerling te verwijderen dan wel te schorsen. Deze schorsings- en verwijderingsprocedure is omkleed met allerlei voorschriften waaronder het horen van de leerling en zijn ouders en overleg met de inspectie. Deze regels voorzien er echter niet in dat een leerling niet in de gelegenheid wordt gesteld dat hij lessen niet bijwoont zolang hij, zoals in dit geval, weigert om naar het internaat te gaan. Om die reden vindt het Hof, in tegenstelling tot de rechtbank, dat de school wel in haar verplichting uit hoofde van de onderwijsovereenkomst is tekortgeschoten. Daarom wordt de school ook veroordeeld tot vergoeding van schade. Omdat ook de leerling zelf schuld draagt aan de ontstane situatie wordt de schadevergoeding uiteindelijk vastgesteld op 50% van de gevorderde schade.
Onderwijswetgeving is complex
Dit arrest laat niet alleen zien dat de wetgeving specifiek en complex is, zodanig dat soms zelfs door goed ingevoerde professionals een verkeerd uitgangspunt wordt genomen, dat in dit geval tot onnodige schade leidt en dat mogelijk te voorkomen zou zijn geweest, als gelijk van de juiste regelgeving was uitgegaan.
Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op het gebied van onderwijsrecht of heeft u hierover vragen, neem dan contact op met één van onze specialisten.