Gemeente aansprakelijk voor wateroverlast?

De rechter buigt zich geregeld over de vraag of de gemeente aansprakelijk is voor wateroverlast. Afgelopen juni speelde bij het Hof ’s-Hertogenbosch  de vraag of de gemeente onrechtmatig heeft gehandeld bij het vaststellen van een bestemmingsplan voor een wijk, wetende dat die wijk hoger komt te liggen dan een bestaand perceel.

Eiser stelt gemeente aansprakelijk voor wateroverlast

Een inwoner van de gemeente Bergeijk (hierna te noemen: eiser) kocht in 2001 een huis dat in 1974 was gebouwd. Ten tijde van de bouw lag de woning in het buitengebied. In de jaren ’90 stelde de gemeente een bestemmingsplan vast dat de ontwikkeling van een woonwijk mogelijk maakte. Deze woonwijk was in 2001, toen eiser de woning kocht, al gebouwd. De percelen van de woonwijk lagen hoger dan het perceel van eiser. Eiser ervoer door de jaren heen op verschillende momenten ernstige wateroverlast.

Uiteindelijk stelt eiser de gemeente aansprakelijk. Door toedoen van de gemeente zou de situatie zijn ontstaan dat op het perceel van eiser niet het beschermingsniveau tegen wateroverlast kon worden bereikt dat wel gold voor de percelen in de woonwijk. Daarmee zou de gemeente onrechtmatig hebben gehandeld.

Bescherming bij hoogteverschillen?

De rechtbank overwoog dat de gemeente eraan bijdroeg dat het beschermingsniveau voor het lagere perceel niet gehaald kon worden dat voor omringende percelen gold. Volgens de rechter moest de verplichting om het lagere perceel op een gelijkwaardig beschermingsniveau te brengen als een resultaatsverplichting van de gemeente worden gezien. De schending van die resultaatsverplichting was onrechtmatig tegenover eiser. De aansprakelijkheid van de gemeente lag in het feit de gemeente er niet in was geslaagd om het perceel van eiser op een vergelijkbaar niveau te beschermen tegen wateroverlast als de percelen van de woonwijk. Het mindere niveau was namelijk te wijten aan ophoging van de percelen van de woonwijk. Kortom, de gemeente werd aansprakelijk gehouden voor de wateroverlast van eiser.

Hof: ontwikkeling hogergelegen nieuwbouwwijk niet onrechtmatig

Het hof gaat niet met de rechtbank mee. Volgens het hof heeft de enkele omstandigheid dat de gemeente de ontwikkeling van de woonwijk planologisch mogelijk heeft gemaakt terwijl de gemeente wist of had moeten weten dat die wijk hoger zou komen te liggen dan het perceel van eiser, niet tot gevolg dat de gemeente daardoor onrechtmatig heeft gehandeld tegenover eiser. Er rust op de gemeente dan ook geen verplichting om het perceel van eiser op een gelijkwaardig beschermingsniveau te brengen als de omringende percelen. Van belang was ook dat de woonwijk al was gerealiseerd op het moment dat eiser zijn woning kocht.

Conclusie

In beginsel rust er op een gemeente geen verplichting om percelen op een gelijkwaardig beschermingsniveau te brengen bij hoogteverschillen. De enkele omstandigheid dat een gemeente de ontwikkeling van een woonwijk met hoogteverschillen planologisch mogelijk maakt en dat er daardoor wateroverlast zou kunnen ontstaan, brengt niet met zich mee dat de gemeente onrechtmatig handelt. In een dergelijk geval is er meer nodig. Zo zal de benadeelde moeten onderbouwen wat de gemeente precies fout heeft gedaan en wat zij anders had moeten doen. Indien mogelijk is het raadzaam dat de belanghebbende rechtsmiddelen aanwendt tegen besluiten waarin hoogteverschillen worden geaccepteerd.

Vragen?

Heeft u vragen over dit onderwerp of advies of rechtsbijstand nodig? Neem dan contact op met onze specialisten Overheidsrecht.