Einde aan misbruik Wob?

Afgelopen maand is de Tweede Kamer akkoord gegaan met het voorstel van minister Plasterk om een einde te maken aan het misbruik van de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). Komt hiermee nu helemaal een einde aan het misbruik van de Wob?

Op dit moment valt een besluit op grond van de Wob nog onder de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. Deze wet is geïncorporeerd in de Algemene wet bestuursrecht. Minister Plasterk heeft voorgesteld dat geen dwangsom meer wordt verbeurd bij niet tijdig beslissen indien sprake is van een Wob-verzoek.

Achtergrond voorstel

De achtergrond van dit voorstel is dat sommige personen er een sport van hebben gemaakt om een verzoek op grond van de Wob heel onduidelijk in te richten, zodat niet duidelijk wordt dat het een Wob-verzoek is. Ook wordt het bestuursorgaan om zodanig veel informatie gevraagd dat het voor het bestuursorgaan niet mogelijk is om binnen de beslistermijn aan het verzoek om informatie te voldoen. De achterliggende gedachte hiervan blijkt vaak te zijn dat de desbetreffende personen aanspraak willen maken op de dwangsom die verbeurt op het moment dat de gemeente te laat beslist. In de rechtspraak wordt dit af en toe wel afgestraft. Het feit blijft echter dat bestuursorganen veel werk hebben aan het afhandelen van dergelijke verzoeken en ook regelmatig dwangsommen verbeuren vanwege niet tijdig beslissen.

Einde misbruik?

Of er aan het misbruik helemaal een einde komt als de dwangsom vanwege niet tijdig beslissen bij Wob-zaken wordt afgeschaft, kan helaas niet gezegd worden. De reden hiervoor is dat op het moment dat het bestuursorgaan te laat beslist nog steeds via de rechter verzocht kan worden om te bepalen dat het bestuursorgaan een besluit neemt. Dergelijke uitspraken worden normaal gesproken zonder zitting af gedaan. Indien de verzoeker in het gelijk wordt gesteld, omdat er nog geen besluit is genomen, wordt het bestuursorgaan in beginsel veroordeeld in de proceskosten. Dit kan wellicht een stimulans zijn om via de rechter te vragen om een besluit te nemen.

De dwangsommen verbeuren op dit moment automatisch na het verstrijken van de beslistermijn. Om aanspraak te kunnen maken op de proceskosten moet een procedure worden gevoerd. Mijn verwachting is dan ook dat er meer reële WOB-verzoeken zullen worden ingediend, waardoor minder misbruik wordt gemaakt van de Wob.

Vragen

Heeft u vragen over Wob-verzoeken, neem dan contact op met één van onze specialisten.