Mag een eigenaar en exploitant van een WKO-installatie periodieke aansluitingskosten in rekening brengen?

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft aan een eigenaar/exploitant van twee Warmte Koude Opslag (WKO)-installaties een aanwijzing opgelegd voor ten onrechte in rekening brengen van periodieke aansluitingskosten. De exploitant dreigt hierdoor failliet te gaan. Wat oordeelt de rechtbank?

Wat staat er in de Warmtewet over aansluitingskosten?

In de Warmtewet staat opgenomen dat een leverancier van warmte slechts eenmalig een door ACM vastgesteld maximumtarief voor aansluiting in rekening mag brengen.

De achtergrond hiervan is een betere bescherming van consumenten. Uit de Memorie van Toelichting blijkt dat een van die knelpunten de eenmalige aansluitbijdrage is die wordt gevraagd voor aansluiting op nieuwe warmtenetten. De Memorie van Toelichting zegt hierover het volgende:

“Voor een nieuwe aansluiting op een bestaand warmtenet is reeds wettelijke tariefregulering van kracht. Een aansluiting op een nieuw warmtenet is tot op heden niet gereguleerd. Dit wetsvoorstel beoogt dit verschil weg te nemen en te verduidelijken dat voor iedere nieuwe aansluiting een wettelijk maximumtarief geldt, ongeacht of het een aansluiting op een nieuw of bestaand net is”. “…”

“De aansluitbijdrage komt tot stand in overleg tussen projectontwikkelaar, gemeente en warmteleverancier. Het tarief is vaak niet direct gerelateerd aan de werkelijke kosten voor de gerealiseerde aansluiting. Naast de kosten van de aansluiting worden ook andere kosten in de berekening meegenomen. Voor dergelijke aansluitingen zijn allerlei verschillende aansluittarieven bekend met uitschieters tot € 7.000. Het is vaak echter niet transparant welk bedrag wordt betaald voor de feitelijke aansluiting en welk bedrag daar nog bovenop komt met het oog op de rentabiliteit van het project. Er zijn verbruikers die jaarlijks nog een termijnbedrag moeten betalen ten behoeve van deze «eenmalige» aansluitbijdrage.” “…”

Wat kan wel: op een andere manier afspraken maken

Het kabinet is van oordeel dat een eventueel financieel tekort in de business-case niet via de aansluitbijdrage opgelost moet worden. Wel staat het partijen vrij om hier op een andere manier afspraken over te maken en deze kosten door te rekenen. Doel van de aanpassing in de wet is echter om de regulering van de aansluiting zuiver te krijgen en deze bijdrage ook eenmalig te laten zijn.

Als de kosten die in de periodieke aansluitbijdrage zijn begrepen andere kosten betreft dan de kosten van het fysieke aansluiten van een woning of bedrijfswoning op het warmtenet mogen deze kosten dus nog wel in rekening gebracht worden maar niet onder de noemer ‘aansluitbijdrage’. Hierover moet dan wel overeenstemming zijn met de bewoners. Ook dient transparant gemaakt te worden welke kosten precies in rekening gebracht worden.

In dit geval werd het maximumtarief dat in rekening werd gebracht voor de aansluitbijdrage overschreden. Er kon niet onderbouwd worden dat het ook om andere kosten ging die niet in de aansluitbijdrage zijn begrepen en dat sprake was van overeenstemming met de bewoners. Daarmee is de Warmtewet overtreden.

Oordeel rechtbank

De rechtbank oordeelt dat de ACM een bindende aanwijzing heeft kunnen opleggen die eiseres verplicht om te stoppen met het in rekening brengen van periodieke aansluitingskosten.

Faillissement

Het feit dat eiseres daarbij op een faillissement afstevent is daarvoor niet van belang. De eenmalige aansluitbijdrage is niet bedoeld om een faillissement te voorkomen.

Noodvoorziening

De rechtbank wijst er wel op dat in paragraaf 2.3 van de Warmtewet een noodvoorziening is opgenomen als de leverancier van warmte redelijkerwijs moet voorzien dat hij niet langer aan zijn wettelijke verplichting zou kunnen voldoen. Dit zou wellicht nog een uitweg kunnen zijn. Kennelijk is dat in dit geval ook niet aannemelijk gemaakt.

Vanaf wanneer?

Vanaf het moment dat deze aanpassing van de wet in werking is getreden, mogen er geen termijnbedragen voor aansluitbijdrage meer in rekening gebracht worden.

Conclusie

Er kan een wettelijke eenmalige aansluitbijdrage in rekening gebracht worden waarbij het maximale tarief van de Warmtewet moet worden gevolgd. Echter, het is wel mogelijk om periodieke kosten in rekening te brengen die niet in de aansluitbijdrage zijn begrepen mits gespecificeerd en overeengekomen met de bewoners.

Mocht u vragen hebben over de Warmtewet of vragen hebben over deze casus dan kunt u contact opnemen. De uitspraak vindt u via deze link.