Kan een moeder zichzelf aansprakelijk stellen voor haar tekortschieten in de zorg voor haar zesjarige dochter?

Een dochter krijgt een appel van haar moeder om een paard even verderop te voeren, buiten het zicht van de moeder. De dochter loopt de wei in en krijgt een trap van een paard. Is de moeder tekortgeschoten in haar zorgplicht door haar zesjarige dochter alleen op pad te sturen?

Aansprakelijkheid moeder?

Een moeder is samen met haar zesjarige dochter op bezoek bij een kennis die woont op een boerderij. Op een paar honderd meter afstand ligt een weiland met twee paarden. Na het avondeten is de dochter samen met een zoon van de kennis naar de wei gelopen om de paarden een appel te geven. De moeder heeft tweemaal aangegeven dat de kinderen niet bij de paarden in de wei mochten komen en voor het hek moesten blijven staan. De moeder is alleen niet meegegaan en heeft ook niet gekeken of de kinderen wel luisterden.

Waarschijnlijk raadt u het al, de dochter is toch het weiland in gegaan met noodlottige consequenties.  Eén van de twee paarden trapt de dochter tegen haar hoofd. Hierdoor loopt zij ernstig schedel- en hersenletsel op.

Bij de rechtbank ligt de vraag nu voor of de moeder aansprakelijk is. De moeder verwijt zichzelf dat zij is tekortgeschoten in haar ouderlijke zorgplicht.

Hoe oordeelt de Rechtbank?

De rechtbank overweegt allereerst dat het in de eerste plaats aan de ouder is om, aan de hand van zijn visie op opvoeden en het karakter en de leeftijd van het kind, te bepalen welke risico’s nog wel en welke niet meer aanvaardbaar zijn. De rechter heeft deze beoordelingsvrijheid in beginsel te respecteren. Dit betekent niet dat de keuze van een ouder tegenover het kind niet onrechtmatig kan zijn.

In het licht van artikel 6:162 BW (de onrechtmatige daad) moet er ruimte worden gelaten voor een persoonlijke ouderlijke afweging. De drempel voor de aansprakelijkheid is zodoende hoger.

Ondanks deze toetsing komt de rechtbank tot oordeel dat de moeder wel degelijk aansprakelijk is. De rechtbank vindt daarbij met name van belang dat:

• de dochter de kleuterleeftijd amper was ontgroeid;
• gezien de leeftijd van de dochter niet mag worden verwacht dat zij inzicht had in het gevaar van de paarden;
• het vermogen van de dochter gering is om te luisteren naar instructies en weerstand te bieden aan de aantrekkingskracht van paarden;
• het voor de moeder te voorzien was dat de instructies niet zouden leiden tot het gewenste gedrag.

De rechtbank acht het gevaar en de voorzienbare gevolgen van het ongeval ernstig. Daarnaast waren veiligheidsmaatregelen onvoldoende. De moeder had de verantwoordelijkheid voor de ernstig bedreigde veiligheid van de dochter niet volledig in handen kunnen geven van deze zesjarige dochter, maar had zelf op de daadwerkelijke naleving van haar instructie moeten toezien. Zodoende is de moeder aansprakelijk voor het tekortschieten.

Waarom stelt de moeder zichzelf aansprakelijk?

Alhoewel elke moeder zichzelf weleens verwijt dat zij iets beter had kunnen doen, is hiervoor naar de rechter stappen wel het andere uiterste. Echter in het gegeven geval is er sprake van ernstig letsel en daarmee zijn ook (hoge) kosten gepaard.

Doordat de moeder zichzelf aansprakelijk stelt, kan zij een beroep doen op haar aansprakelijkheidsverzekering. Deze verzekering zal na het erkennen van de aansprakelijkheid de schade van de dochter moeten vergoeden. Op deze manier heeft de moeder er voor gezorgd dat er goed voor haar dochter gezorgd kan worden.

Was er nog een ander mogelijkheid?

Het zou ook mogelijk zijn geweest om de bezitter van het paard aansprakelijk stellen. Indien iemand letsel oploopt als gevolg van de eigen energie van een dier dan is de bezitter van het dier aansprakelijk.

In dit geval is moeilijk te achterhalen welk van de twee paarden de dochter heeft getrapt. De rechter acht het niet wenselijk om hiervoor een getuigenverhoor te bevelen. Dit zou immers betekenen dat de twee (jonge) kinderen door de rechter en de advocaten ondervraagd zouden moeten worden. Gezien de traumatische gebeurtenis voor de kinderen lijkt het oordeel van de rechter een eerlijke, pragmatische en sympathieke oplossing.

Heeft u nog vragen, neem dan contact op met onze specialisten.

De uitspraak leest u hier.