Kan artikel 13b Opiumwet alleen worden ingezet tegen de overtreder?
Ja, aldus de Afdeling in haar uitspraak van 23 september 2015.
13b Opiumwet: Verboden middelen
Artikel 13b Opiumwet staat de burgemeester toe bestuursdwang in te zetten als in een woning of lokaal verboden middelen worden aangetroffen. Deze middelen staan beschreven in de lijsten I en II die horen bij de Opiumwet. Lijst I betreft harddrugs en lijst II betreft softdrugs. Op de lijsten staan onder andere softdrugs, cocaïne, heroïne, GHB en MDMA vermeld.
Bevoegdheid
De last onder bestuursdwang die de burgemeester mag opleggen geldt niet alleen ten aanzien van coffeeshops. Artikel 13b Opiumwet ziet op woningen of lokalen en op in/bij woningen/zodanige lokalen behorende erven. Wordt in de tuin van een woning harddrugs aangetroffen, dan kan artikel 13b Opiumwet worden toegepast.
Begrenzing in beleid
De toepassing van artikel 13b Opiumwet vindt vaak zijn begrenzing in beleid. Veel burgemeesters hebben beleid opgesteld voor de toepassing van artikel 13b Opiumwet, ook wel Damocles-beleid genoemd. Dit beleid sluit aan bij de (strafrechtelijke) Aanwijzing Opiumwet, waarin staat beschreven onder welke voorwaarden strafrechtelijk wordt opgetreden tegen overtredingen van de Opiumwet.
Hennepkwekerij
De politie treft op 26 maart 2013 in een woning in Glane, gemeente Losser, een hennepkwekerij aan, met onder meer 5970 gram gedroogde henneptoppen en 257 hennepplanten.
Bestuursdwang
De burgemeester besluit op 29 juli 2013 tot toepassing van artikel 13b Opiumwet. De woning moet voor de duur van drie maanden worden gesloten met ingang van 15 augustus 2013. De kosten die zullen worden gemaakt bij de toepassing van bestuursdwang zullen worden verhaald.
Overtreder
De woning waarin de kwekerij is gevonden is eigendom van A. A exploiteert een partycentrum in Glane, waarboven de woning is gelegen. Uit de uitspraak blijkt dat A niets met de kwekerij te maken heeft. A maakt bezwaar tegen het besluit van 29 juli 2013. De burgemeester verklaart het bezwaar echter ongegrond.
Geen overtreder dus niet bevoegd
In beroep bij de rechtbank Overijssel stelt A dat hij niet de overtreder van artikel 13b is en dat hij daarom niet kan worden aangeschreven. De burgemeester is volgens A onbevoegd om in dat geval artikel 13b Opiumwet toe te passen. De rechtbank stelt A bij uitspraak van 31 juli 2014 in het gelijk, vernietigt de beslissing op bezwaar en herroept het besluit van 29 juli 2013. De burgemeester kan zich daar niet in vinden en stelt hoger beroep in.
Hoger beroep
Op 23 juli 2015 behandelt de Afdeling het hoger beroep ter zitting. De burgemeester overweegt dat de last onder bestuursdwang ex artikel 13b Opiumwet niet alleen ziet op de overtreder van dat artikel. De burgemeester meent dat die last onder bestuursdwang ook kan worden opgelegd aan anderen dan de overtreder, bijvoorbeeld de rechthebbenden van het gebruik van de zaak.
Bekendmaken bestuursdwang
Volgens artikel 5:24 Awb wordt een last onder bestuursdwang bekend gemaakt aan de overtreder en aan de andere rechthebbenden op het gebruik van de zaak waarop de last ziet. Wordt besloten de woning te sluiten op grond van bijvoorbeeld artikel 13b Opiumwet, dan moet dat besluit ook bekend worden gemaakt aan bijvoorbeeld de eigenaar van die woning.
Aanschrijven op basis van 13b Opiumwet
In de uitspraak van 23 september 2015 verwijst de Afdeling naar haar uitspraak van 2 augustus 2006. In de uitspraak van 2 augustus 2006 is sprake van handhavend optreden op basis van de Woningwet, waarbij in afwijking van de verleende bouwvergunning was gebouwd. De Afdeling herhaalt in de uitspraak van 23 september 2015 dat de wetgever op basis van artikel 5:24 Awb het bestuursorgaan de ruimte biedt om naast de overtreder ook de rechthebbende aan te schrijven.
Rechthebbende kan worden aangeschreven
De Afdeling bevestigt in deze uitspraak dat ook een last op basis van artikel 13b Opiumwet mag worden opgelegd aan de rechthebbende. Daarvoor is niet vereist dat deze rechthebbende artikel 13b Opiumwet overtreedt. A wordt in hoger beroep alsnog in het ongelijk gesteld en de last blijft in stand.
Conclusie
Wordt op basis van artikel 13b Opiumwet besloten een last onder bestuursdwang op te leggen en te gebieden dat een woning/lokaal of bijbehorend erf voor een bepaalde tijd moet worden gesloten, dan dient dat besluit te worden bekend gemaakt aan de overtreder en aan andere rechthebbenden. Zelfs als de overtreder onbekend is kan artikel 13b Opiumwet worden toegepast. De burgemeester kan dan volstaan met het bekend maken van het besluit aan de wel bekende rechthebbenden conform artikel 5:24 lid 3 Awb.
Mocht u vragen hebben over handhaving door de overheid of artikel 13b Opiumwet in het bijzonder, neem dan contact op met één van onze specialisten.