Gemeenten: let op aankomend Lachgasbesluit

Op 12 juni 2020 is de internetconsultatie gestart van het Lachgasbesluit. Kern van het besluit is dat er een verbod komt op lachgas in gasflessen en grote hoeveelheden patronen. Het streven is om dit verbod op 1 jan 2021 in te laten gaan. Wat betekent dit voor u als gemeente?

Waarom verbod op lachgas?

Onderzoek heeft uitgewezen dat het aantal verkeersincidenten door lachgasgebruik aanzienlijk is toegenomen. In 2016 waren dat nog 60 ongevallen, in 2019 al 960 ongevallen. Naast verkeersincidenten levert het gebruik van lachgas ook gezondheidsproblemen op zoals neurologische schade na een eerste keer gebruik.

In december 2019 kondigde Staatssecretaris Blokhuis aan dat hij aan een verbod op lachgas voor recreatief gebruik aan het werken was. Echter, toentertijd was er geen steun van een meerderheid uit de Tweede Kamer voor het verbod.

Nu is er wel steun van een meerderheid en sinds afgelopen vrijdag 12 juni 2020 is dan ook de internetconsultatie gestart. Het kabinet geeft met dit besluit gevolg aan de aanbeveling om de brede beschikbaarheid van lachgas als recreatief roesmiddel terug te dringen. Lachgas wordt dan ook op lijst II van de Opiumwet geplaatst.

Gevolgen voor gemeentelijke regelgeving

Als het besluit inwerking treedt, dan heeft dat gevolgen voor de bestaande gemeentelijke regelgeving. Immers, daarna is er, in lijn met de rechtspraak, geen ruimte meer voor specifieke verbods- of strafbepalingen die voorschriften uit de Opiumwet dupliceren, ongeacht het motief daarvan. Bijkomend vervallen de huidige verboden die zien op de verkoop van lachgas ook van rechtswege op grond van artikel 122 van de Gemeentewet. Nadien opgestelde verboden zijn onverbindend op artikel 121 van de Gemeentewet.

Het voorgaande geldt eveneens voor het verbieden van de verkoop van lachgas door middel van voorschriften of beperkingen bijhorend bij een vergunning of ontheffing.

Voor de reeds bestaande bevoegdheden tot handhaving van de openbare orde en veiligheid door middel van bijvoorbeeld een ventverbod, of algemene voorschriften ter voorkomen van overlast, gevaar of schade, bestaan geen gevolgen. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om bepalingen die zien op de strafbaarstelling van gedragingen in voorfase van ‘straathandel’. Hier is geen sprake van duplicatie omdat het gaat om de strafbaarstelling van gedrag dat nog geen overtreding van de Opiumwet inhoudt. Dit geldt ook voor de algemene verboden uit de Algemene Plaatselijke Verordening die zien op overlast gevende, gevaarlijke of schadelijke gedragingen, ongeacht de toedracht daarvan. Tot slot bestaat er ook ruimte voor regelgeving die een bepaald gebruik van drugs verbieden. De Opiumwet stelt het enkele gebruik van drugs niet strafbaar, waardoor er geen sprake is van duplicatie.

Gevolgen voor uitvoering toezicht en handhaving

Door plaatsing van lachgas op lijst II van de Opiumwet is de burgemeester op grond van artikel 13b van de Opiumwet bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang, ondermeer indien in woningen of lokalen of op bijbehorende erven lachgas wordt verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig is. Een burgemeester kan dus bijvoorbeeld tot sluiting van een woning of pand overgaan wanneer in dat pand in lachgas wordt gehandeld.

Verder wordt de handhaving van de Algemene Plaatselijke Verordening, door de daartoe aangewezen handhavers, ook niet doorkruist door de plaatsing van lachgas op lijst II.

Tip voor de praktijk

Met de invoering van het besluit is er geen ruimte meer voor het dupliceren van verbods- of strafbepalingen uit de Opiumwet. Het is daarom raadzaam om als gemeente kritisch naar de huidige gemeentelijke regelgeving te kijken en deze eventueel aan te passen. Immers, dergelijke bepalingen vervallen van rechtswege op grond van artikel 122 van de Gemeentewet.

Verder hebben veel gemeenten beleidsregels vastgesteld ten aanzien van de handhaving van soft- en harddrugs. Het is raadzaam om, wanneer het besluit inwerking treedt, dergelijke beleidsregels ook aan te passen zodat lachgas ook onder de reikwijdte van uw beleidsregels komt te vallen.

Voor verdere informatie kunt u de internetconsultatie vinden op: https://www.internetconsultatie.nl/lachgasbesluit
De concept regeling vindt u hier en de ontwerp toelichting treft u hier aan.

Heeft u naar aanleiding van deze blog nog vragen, neem dan vrijblijvend contact op met één van onze specialisten overheidsrecht.