De waarschuwingsplicht van de aannemer bij het verrichten van meerwerk

Recentelijk is een aantal uitspraken gewezen over artikel 7:755 BW. In dat artikel staat dat de aannemer de opdrachtgever moet waarschuwen voor een verhoging van de aanneemsom voor het verrichten van meerwerk. De rechtspraak van de afgelopen jaren laat wat dat betreft een bepaalde rechtsontwikkeling zien. Reden om daar eens bij stil te staan.

Tijdig en reëel inzicht in omvang meerkosten

Recent is door de Rechtbank Utrecht een uitspraak gewezen over verhoging van de aanneemsom. Het betrof een kwestie met betrekking tot het verrichten van groenwerk. De in het bestek opgenomen post werd tot het tweevoudige overschreden. De aannemer vorderde de meerkosten. De opdracht­gever, de gemeente, verweerde zich tegen die vordering. Opvallend is dat de gemeente geen verweer had gevoerd ten aanzien van de late melding van het meerwerk. De rechtbank overweegt echter uit zichzelf dat er tijdig is gewaarschuwd voor prijs­consequenties en dat de gemeente zich dat heeft gerealiseerd. Toch wordt de vordering integraal afgewezen, omdat niet tijdig en reëel inzicht is gegeven in de omvang van de meerkosten.

Waarschuwingsplicht

Aan de beslissing is ten grondslag gelegd dat het erop aankomt of de opdracht­gever een reëel inzicht heeft gekregen in de omvang van de concreet te verwachten meerkosten. Die overweging is de afgelopen jaren veelvuldig teruggekomen in de recht­spraak. Dat is zorgwekkend, want de door de betreffende rechters gehanteerde maat­staf is onjuist. De juiste maatstaf staat in artikel 7:755 BW. Het gaat erom dat de opdrachtgever redelijkerwijs moet hebben kunnen weten dat aan de keuze voor het laten verrichten van de betref­fende werkzaamheden, meerkosten verbonden waren zodat de aannemer de opdracht­gever daarop niet hoefde te attenderen. Indien dat niet duidelijk zou zijn, geldt er wel een waarschuwingsplicht, waarbij ook melding moet worden gemaakt van de te maken kosten.

Zowel de uitspraak van de Rechtbank Utrecht, als ook van een aantal andere gerechtelijke instanties, is in strijd met uitspraken van bijvoorbeeld de Raad van Arbitrage voor de Bouw. Hoopwekkend is dat er een paar andere recente uitspraken op dit gebied zijn gewezen die wel de juiste gerechtelijke maatstaf vermelden.

Duidelijkheid voor opdrachtgever over meerwerkkosten

De moraal van het verhaal is dat de aannemer zich er van bewust moet zijn of het voor de opdrachtgever duidelijk is dat er meerwerkkosten worden gemaakt. Is dat niet het geval, dan zal de aannemer dit moeten melden en inzicht moeten geven in de hoogte van de te maken kosten. Als er een discussie is tussen opdrachtgever en aannemer over de meerwerkkosten, dan weten partijen met de zojuist geschetste rechtsontwikkelingen in het achterhoofd wat rechtens juist is. In een voorkomend geval dienen partijen dienovereenkomstig te handelen.