Thuiswerken, vakantiedagen en calamiteitenverlof

Blog

Schenkeveld Advocaten - thuiswerken

Door de coronacrisis vallen veel bedrijven geheel of gedeeltelijk stil, waardoor er voor werknemers weinig tot geen werk meer is. Dit roept bij werkgevers veel vragen op. Een aantal vragen wordt hieronder beantwoord.

Kan ik werknemers verplichten om thuis te werken?

Het kabinet en het RIVM hebben werkgevers geadviseerd om werknemers tot en met 6 april 2020 zo veel mogelijk thuis te laten werken.

Een werkgever kan werknemers op grond van het instructierecht verplichten om thuis te werken als dit strekt ter ‘bevordering van de goede orde in de onderneming’. Zeker in het geval waarin de werknemer symptomen van het coronavirus heeft, of als er een grote kans is dat de werknemer besmet raakt, is het voor de werkgever mogelijk om de werknemer verplicht thuis te laten werken. Daarnaast zijn de maatregelen op 23 maart 2020 aangescherpt. Als een gezinslid koorts heeft, dan moet het hele gezin thuisblijven. Ook in dat geval kun je werknemers verplichten om thuis te werken.

Let wel, als werkgever bent u op grond van de Arbowet verantwoordelijk voor de werkplek van de werknemer, ook als de werknemer vanuit huis werkt.

Heeft een werknemer, die op grond van de adviezen van het kabinet en het RIVM thuis gaat werken, recht op loondoorbetaling?

  • Als de werknemer ziek is (en bijvoorbeeld in quarantaine moet blijven), heeft de werknemer recht op loondoorbetaling bij ziekte.
  • Als de werknemer niet ziek is, heeft de werknemer recht op loondoorbetaling indien hij vanuit huis zijn werkzaamheden verricht.
  • Als de werknemer niet ziek is en niet thuis kan werken, heeft de werknemer recht op loondoorbetaling als hij de arbeid niet kan verrichten ‘door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen’. Op dit moment heeft het kabinet werknemers niet verboden om naar werk te gaan. Als de werknemer toch besluit om niet naar werk te gaan, is er sprake van werkweigering en heeft de werkgever de mogelijkheid om de loonbetaling te staken. Dit is dus alleen anders als het kabinet (of de werkgever) de werknemer heeft verboden om naar werk te gaan.

Kan ik werknemers de toegang tot de werkplek weigeren?

Werkgevers zijn verantwoordelijk voor het bieden van een gezonde en veilige werkomgeving. Om die reden kun je als werkgever een werknemer de toegang tot de werkplek weigeren, als een werknemer een potentieel risico vormt voor de gezondheid van andere werknemers. Nu het advies van het kabinet en het RIVM is om werknemers tot en met 6 april 2020 zo veel mogelijk thuis te laten werken, is het verstandig om thuiswerken voor werknemers zo veel mogelijk te faciliteren.

Kan ik mijn werknemer verplichten vakantiedagen op te nemen?

Een werkgever kan een werknemer niet verplichten om vakantiedagen op te nemen als er door het coronavirus minder of geen werk is. Uit de wet volgt dat de werkgever in principe vakantiedagen vaststelt conform de wensen van de werknemer. De werknemer zal naar alle waarschijnlijkheid nu zelf geen vakantiedagen opnemen, aangezien het kabinet alle Nederlanders heeft geadviseerd om de komende periode niet naar het buitenland te reizen.

Het is mogelijk voor een werkgever om vrije dagen aan te wijzen, maar dit moet ruim van te voren worden aangekondigd. De werknemer moet namelijk de gelegenheid hebben tot het treffen van voorbereidingen voor de besteding van de vrije dagen.

Een werkgever kan een werknemer wel ADV-uren laten opnemen als er vanwege het coronavirus minder werk is. Vakantiewetgeving is namelijk niet van toepassing op ADV-uren. Dit kan alleen als schriftelijk is afgesproken dat de werkgever kan bepalen wanneer de werknemer ADV-uren opneemt.

Wat is calamiteitenverlof?

Voor werknemers is het mogelijk om calamiteitenverlof op te nemen. De naam zegt het al, dit kan alleen in het geval van calamiteiten: het moet gaan om spoedeisende, onvoorziene of zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden. Denk daarbij aan een situatie waarin de werknemer plotseling vrij moet nemen voor een situatie die de werknemer van te voren niet had kunnen inschatten. In het geval de school of opvang van het kind gesloten is vanwege het coronavirus, is het mogelijk om voor een korte periode calamiteitenverlof op te nemen. In de praktijk gaat het meestal om een paar uur tot maximaal een paar dagen. Een werknemer kan dus niet voor de duur van de coronacrisis calamiteitenverlof opnemen. De werkgever betaalt tijdens het calamiteitenverlof het salaris van de werknemer door. Na het calamiteitenverlof zal de werknemer verlof moeten opnemen, zoals vakantiedagen of onbetaald verlof. Zorgverlof is niet mogelijk als het kind dat ziek thuis zit, niet ziek is.

Heeft u hier nog vragen over of zit u met andere vragen, dan kunt u contact opnemen met één van onze advocaten arbeidsrecht.