Gemeente Amsterdam moet schadevergoeding aan deelfietsbedrijf betalen

Op 6 maart 2024 heeft de rechtbank Amsterdam een vonnis gewezen over schadevergoeding in verband met een ten onrechte opgelegde last onder bestuursdwang.

Raad van State vernietigt last onder bestuursdwang

FlickBike is een bedrijf dat in de openbare ruimte van de gemeente Amsterdam deelfietsen verhuurde. De fietsen konden in principe door heel Amsterdam worden gebruikt en ingeleverd. Op 29 september 2017, wordt aan FlickBike een last onder bestuursdwang opgelegd, vanwege overtreding van artikel 2.50 Algemene Plaatselijke Verordening 2008 (hierna: APV). Daarover wordt tot aan de Raad van State geprocedeerd. Op 22 juli 2020 wordt door de Raad van State de last onder bestuursdwang herroepen, omdat er volgens de Raad van State geen sprake was van overtreding van de APV.

Bij de civiele rechter stond vervolgens ter discussie of de gemeente gehouden was de schade die FlickBike geleden vanwege het onrechtmatige besluit zou hebben te vergoeden.

Rechtbank acht wijziging APV aannemelijk

Volgens de gemeente is de schade van FlickBike beperkt tot 1 januari 2018, omdat na die datum FlickBike geen inkomsten meer zou genereren. Als de gemeente had geweten dat de APV geen grondslag bood om handhavend op te treden, dan was de APV per 1 januari 2018 gewijzigd in plaats van per 5 juli 2019. De rechtbank gaat mee in het betoog van de gemeente.  Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat ten tijde van het voornemen om handhavend op te treden FlickBike al enkele fietsen zelf heeft verwijderd. FlickBike heeft daarnaast ook aangegeven dat zij zich coöperatief zou opstellen mocht de APV wel in die periode zijn gewijzigd.

Geen sprake van toezegging gemeente

Uitgangspunt is dat een toezegging van een overheidslichaam nagekomen moet worden. Een burger mag daarop vertrouwen. Dit vertrouwensbeginsel werkt ook door in het privaatrecht. De rechtbank gaat in deze zaak na of er sprake is van een toezegging. Volgens FlickBike is dat wel het geval, omdat een ambtenaar van de gemeente in een bespreking heeft toegezegd dat er geen beletselen zijn in beleid en wetgeving om in Amsterdam een deelfietsbedrijf te exploiteren. De rechtbank gaat daar niet in mee. Volgens de rechtbank is er geen sprake van een toezegging, omdat de betreffende ambtenaar aangaf dat er ‘momenteel’ geen beletselen zijn. Het beroep op het vertrouwensbeginsel slaagt daarom niet.

Het vonnis laat zien dat een gemeente de schade als gevolg van een onrechtmatig besluit kan beperken, door de onrechtmatigheid zo snel mogelijk weg te nemen. Bijvoorbeeld door het wijzigen van een verordening. Daarnaast laat het vonnis zien dat uitlatingen aan burgers goed gedocumenteerd moeten worden. In dit geval had FlickBike het verslag gemaakt, maar het is verstandiger om als gemeente zelf een verslag te maken van een bespreking. Daarmee voorkom je als gemeente discussie over wat er tijdens het gesprek met een burger is besproken.

Afronding

Heeft u nog vragen over deze uitspraak of heeft u vragen over handhaving of overheidsaansprakelijkheid, neem dan contact op met een van onze specialisten overheidsrecht.